Ellen van Bueren door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Op Haagse hoogte: hoe gaan we verantwoord de lucht in?

24 oktober 2018

3 minuten

Opinie De grote haast om nieuwe woningen te realiseren en het gebrek aan ervaring met hoogbouw in veel gemeenten is een risicovolle combinatie. Of hoogbouw kwalitatief goede woonruimte oplevert voor de beoogde doelgroep is nog maar de vraag.

Na de presentatie van de Haagse hoogbouwplannen vorige week waren media weer naarstig op zoek naar voor- en tegenstanders. Hoogbouw mobiliseert doorgaans beide. Naast de traditionele argumenten voor verdichting, en de keerzijde ervan, speelt er bij deze hoogbouwopgave een aantal nieuwe ontwikkelingen dat tot extra zorgvuldigheid noopt. Die hebben te maken met de veranderende samenstelling van de bevolking in relatie tot de woningbehoefte en het karakter van de stad, maar ook met de urgentie om energie en grondstoffen te besparen en onze steden aan te passen aan het veranderende klimaat.

De wens tot meer kleinschalige, duurzame gemeenschappen lijkt op gespannen voet te staan met de hoge torens waarin anonimiteit en eenzaamheid op de loer liggen. Ja maar, zeggen voorstanders dan, je kunt ook verantwoord de lucht in. Inspringende gevels, openbare mixed-use plinten, en gedeelde voorzieningen voor bewoners in en om het pand verzachten het leed van de hoogte. Ook hoogbouw kan kwalitatief goede woonruimte opleveren, in leefbare buurten.

In theorie is dat inderdaad mogelijk. Maar of dat zomaar gebeurt is de vraag. Kijk bijvoorbeeld naar wat er nu gebeurt op de markt voor starters, niet alleen in de grote steden in Nederland, maar ook in steden als Londen, Brussel en Stockholm. In deze plaatsen is een grote vraag naar betaalbare woningen voor starters, veelal singles. Om daarin te voorzien worden concepten voor gemixte vormen van wonen en werken ontwikkeld met gedeelde voorzieningen. Kleine studio’s in hoge torens vormen de basis.

De bijkomende servicekosten, niet in de huur meegerekend, maar vaak wel verplicht, geven een vertekend beeld van de betaalbaarheid van de woningen. Deze servicekosten zijn bovendien lastig te reguleren; zij vallen vaak onder andere wettelijke kaders dan die voor wonen. De toegankelijkheid van de woningen wordt verder beperkt door de stringente inkomens- en leeftijdsvereisten waaraan bewoners moeten voldoen. Worden zij te oud (bijvoorbeeld 32+), of verliezen zij hun inkomen, dan moeten zij ook hun huis verlaten. Zo ontstaat een generatie voor wie zowel werken als wonen onzeker is, terwijl dit toch fundamenten zijn om een leven op te bouwen.

Het is dus maar de vraag of de beoogde doelgroep met de hoogbouw wordt bediend. En als deze doelgroep het niet meer kan of wil betalen, of is uitgekeken op co-living, in hoeverre zijn deze energie- en materiaalintensieve (want hoogbouw) woningen dan aanpasbaar? Dat zijn slechts een paar vragen waarop vooraf een passend antwoord moet worden gevonden.

De ontwikkeling van hoogbebouwde gebieden is meer dan het bouwen van torens naast een station en het creëren van toegankelijke plinten. Dat vraagt om heldere en handhaafbare uitgangspunten. De grote haast om nieuwe woningen te realiseren en het gebrek aan ervaring met hoogbouw in veel gemeenten is een risicovolle combinatie.

Cover: ‘Ellen van Bueren’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Portret - Ellen van Bueren

Door Ellen van Bueren

Hoogleraar Management van Stedelijke Ontwikkeling aan de TU Delft


Meest recent

Twentekanaal door hans engbers (bron: Shutterstock)

Goed nieuws voor stedelijke ontwikkeling regio’s, toekomst Lelylijn minder rooskleurig

Goed nieuws voor de verstedelijking van de Stedendriehoek, Twente en Limburg-Centraal, maakte Mona Keijzer gisteren bekend. Minder goed nieuws lijkt er voor de toekomst van de Lelylijn en Nedersaksenlijn te zijn.

Nieuws

13 november 2024

Luchtfoto polderlandschap met windmolens door Arun Viswam (bron: Shutterstock)

Het is tijd om de lange termijn-bril weer op te zetten

Door steeds met een korte termijn-bril naar grondexploitaties te kijken, verliezen we uit het oog dat op de lange termijn, grond helemaal niet zo risicovol is. En dus is het tijd om de lange termijn-bril weer op te zetten.

Analyse

12 november 2024

Winkelstraat in Venlo door Petr Pohudka (bron: Shutterstock)

Van stresstest tot menukaart: met deze nieuwe methode werken gemeenten aan een actieplan voor hittestress

Met de Menukaart Hitte kunnen gemeenten op lokale schaal aan de slag met het bestrijden van hitte in de gebouwde omgeving. Zo wordt het makkelijker een integraal plan te maken voor specifieke doelgroepen, type voorzieningen of gebouwen.

Onderzoek

12 november 2024