Opinie Columnist Rinske Brand zwierf deze zomer door Noorwegen en was onder de indruk van het overweldigende landschap. En dat was zij misschien nog wel meer van de gastvrijheid en het vertrouwen van de Noren in mensen, ook als ze die niet kennen. “Ze hebben zoveel vertrouwen in je dat ze je letterlijk de sleutel van hun huis geven.”
Deze zomer was ik langere tijd in Noorwegen en daar heb ik optimaal gebruik gemaakt van de openbare ruimte. Anders dan bij ons bestaat deze niet uit stoeptegels, asfalt en kijkgroen, maar uit fjorden, hoogvlakten, rotswanden en bossen. Absoluut overweldigend. Maar minstens even indrukwekkend is hoe Noren met hun gemeenschappelijke ruimte omgaan.
De Noren houden van hun vrijheid. Net als Nederlanders. Maar de Noren legden het ook vast in de wet. Hun ‘allemansretten’ (letterlijk: het recht om te zwerven) is het recht dat iedereen toestemming geeft om onbezorgd, maar op een respectvolle manier te genieten van de natuur. Wildkamperen, bivakkeren, vissen, bessen plukken. Het mag allemaal, mits je de natuur niet beschadigt, je rotzooi meeneemt en anderen niet tot last bent. Ongeschreven regels die als vanzelfsprekend worden nageleefd. Want tijdens onze weken struinen door de natuur vond ik nog geen snippertje plastic, geen enkele leeggeplukte struik of beschadigde routemarkering.
Van zoveel vertrouwen kreeg ik het als Nederlander toch wel een beetje benauwd
In de Noorse bergen sta je ook nooit voor een dichte deur. In de berghutten is er altijd plek, desnoods op de bank of op de grond. Ook voor niet-Noren. Na met tent en al van de berg te zijn gespoeld (regen is ook typisch Noors), werden wij van harte welkom geheten in de nabijgelegen hut. We kregen een kop soep, konden onze spullen drogen bij de houtkachel en er was een slaapplek.
Omdat de beheerder op het punt van vertrekken stond, zijn dienst zat erop, werd ons gevraagd ‘de deur achter ons dicht te trekken’ als we zouden weggaan. Verbouwereerd bleven we achter in de hut, alleen, maar mét goed gevulde voorraadkast, zonder slot. Wat je aan etenswaren uit die kast pakt, geef je op in een app. Er blind op vertrouwend dat je dat ook werkelijk doet. En de Noren gaan nog verder. Juist omdat ze je niet kennen, hebben ze zoveel vertrouwen in je dat ze je letterlijk de sleutel van hun huis geven. Als vers lid van de Noorse wandelvereniging DNT ontving ik een loper die toegang geeft tot alle hutten in het hele land.
Van zoveel vertrouwen kreeg ik het als Nederlander toch wel een beetje benauwd. Geen camera’s, geen controle, geen achterdocht? De Noren bleven onbewogen. Wellicht ligt het aan de uitgestrektheid van het land of juist aan het gebrek aan mensenmassa, maar hun openbare ruimte delen ze graag. Met elkaar en met anderen. Ook met mensen die zij nog niet kennen. Want de meeste mensen deugen. In ieder geval in Noorwegen.
Cover: ‘Rinske Brand’ door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)
Door Rinske Brand
Rinske Brand is expert cultuurgedreven gebiedsontwikkeling en oprichter van BRAND The Urban Agency
