Visie op het Seeligkwartier: een uitnodiging door Open Kaart (bron: Open Kaart)

Projectenkaart-update april 2021: 6 nieuwe gebiedsontwikkelingen uitgelicht

8 april 2021

7 minuten

Casus Afgelopen maand voegden we weer zes projecten toe aan onze projectenkaart, goed voor nieuwe inspiratie en kennis. Het gaat om Seeligkwartier Breda, Kickersbloem 3 Hellevoetsluis, CrossMark Breda, Poort van Hoorn, Amstel III Amsterdam, City Nieuwegein. Hieronder een korte introductie. Ook uw gebiedsontwikkeling hier terugzien? Zend deze dan in!

Seeligkwartier, Breda

De transformatie, door co-creatie tussen bewoners, ondernemers, experts en ambtenaren, van het Seeligkwartier tot een stadswijk met ca 250 woningen en een stadspark met een nieuw stuk rivier.

  • 8 hectare grond, ca 250 woningen, culturele voorzieningen, onderwijs, park
  • Gestart in 2019 en bevindt zich in de planvormingsfase
  • Een doorlooptijd minder dan 7 jaar
  • De betrokken partijen: Gemeente Breda (SKG-partner), De Rooi Pannen
  • Een joint-venture
  • Thema(s) waar de nadruk op ligt: wonen (compact betaalbaar wonen met gedeelde voorzieningen en lage parkeernorm), mobiliteit (terugdringen van automobiliteit rondom het gebied, innovatieve mobiliteitsoplossingen voor woongebied, vervoer over water), klimaat (natuurinclusief bouwen, bijdragen aan hittestress), natuur & recreatie (aanleg nieuwe rivier, toevoegen stadspark aan binnenstad) en co-creatie (co-creatie en stadmaken, experimenteren in het kader van de omgevingswet)
  • Bijzonder: het gebeurt niet zo vaak dat je er een nieuw stuk binnenstad van 8 hectare bij krijgt. De ontwikkeling van het Seeligkwartier is daarom een cadeautje dat je zorgvuldig moet uitpakken. De gemeente heeft ervoor gekozen de tijd die er zit tussen het aangekondigde bericht van de aankoop van dit gebied en de realisatie te gebruiken om samen met de stad een visie te vormen op de inrichting van het gebied. In deze co-creatie wil zij zich voorbereiden op nieuwe vormen van stadmaken en de lessen hiervan leren en delen. Het project is onderdeel van de leergemeenschap 'anders werken aan stad, dorp en land' van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Bijzonder is ook de samenwerking met bureau Middelkoop, waarbij de planeconomie onderdeel van de publieke dialoog is geworden. Een divers publiek dacht zo mee over de implicaties van verschillende keuzes. Daarmee gaat de dialoog met de stad verder dan het ophalen van alsmaar groeiende wensenlijstjes; er is gezamenlijk gewerkt aan een samenhangende en haalbare visie. Deze visie vormt het vertrekpunt voor een open uitnodiging aan initiatiefnemers, waarbij nadrukkelijk ruimte is voor nieuwe vormen van beheer en ontwikkeling. De gemeente ziet zichzelf nu als initiator, maar met de intentie dat andere partijen (burgers en markt) het initiatief overnemen, mogelijk inclusief exploitatie en beheer van het park.
  • Projectwebsite

Visie op het Seeligkwartier: een uitnodiging door Open Kaart (bron: Open Kaart)

‘Visie op het Seeligkwartier: een uitnodiging’ door Open Kaart (bron: Open Kaart)


Kickersbloem 3, Hellevoetsluis

Het creëren van een nieuw en duurzaam bedrijventerrein met de daarbij behorende infrastructuur en landschappelijke inpassing.

  • Het eerste deel bestaat uit 52 hectare bedrijven
  • Gestart in 2015 en bevindt zich in de uitvoeringsfase
  • Een doorlooptijd tussen de 7-15 jaar
  • De betrokken partijen: Gemeente Hellevoetsluis als grondeigenaar van een gedeelte van het bedrijventerrein en publiek-rechtelijk orgaan. Kickersvoet als grondeigenaar van een gedeelte van het bedrijventerrein.
  • Een gemeentelijke exploitatie
  • Thema(s) waar de nadruk op ligt: energie (het bedrijventerrein wordt gasloos ontwikkeld; de bedrijven dienen de productieprocessen en warmtevraag zonder aardgas te organiseren)
  • Bijzonder: de ontwikkeling van een nieuw bedrijvenpark Kickersbloem 3.
  • Projectwebsite

CrossMark Breda

Ontwikkeling van de spoorzone tot een nieuwe dynamisch gemengde stadswijk aan het water, complementair aan de historische binnenstad.

  • 150 ha te transformeren gebied, 5500 woningen, 110.000m2 werken en 40.000m2 voorzieningen (publiek en commercieel)
  • Gestart in 2005 en bevindt zich in de realisatiefase
  • Een doorlooptijd van meer dan 20 jaar
  • De betrokken partij(en): CrossMark Breda, Gemeente Breda, ontwikkelende partijen
  • Diverse samenwerkingsvormen en gemeentelijke exploitaties
  • Thema(s) waar de nadruk op ligt: wonen (het bouwen van een grote diversiteit aan woningen, gemengd met bedrijvigheid, cultuur en voorzieningen tot een dynamische stadswijk), mobiliteit (het optimaal benutten van het nieuwe station met (inter)nationale verbindingen door het realiseren van stedelijke verdichting), energie (het onderzoeken van nieuwe energiesystemen als Warmte-Koude- Ontwikkeling met aquathermie), klimaat/natuur & recreatie (het ontwikkelen van een grootschalig groen- en waterlandschap langs rivier de Mark om de verstedelijking klimaatadaptief te maken en aanleidingen voor leisure en recreatie te bieden)
  • Bijzonder: CrossMark staat voor de groei van de stad Breda in de spoorzone, over de rivier de Mark. Het doel is om een nieuwe dynamische gemengde stadswijk aan het water te realiseren, complementair aan de historische binnenstad.
  • Projectwebsite

Totaaloverzicht CrossMark Breda door Gemeente Breda (bron: Gemeente Breda)

‘Totaaloverzicht CrossMark Breda’ door Gemeente Breda (bron: Gemeente Breda)


Poort van Hoorn

De gemeente Hoorn werkt samen met de partners NS stations, Provincie Noord-Holland en ProRail aan de herontwikkeling van het stationsgebied Hoorn en omgeving, de Poort van Hoorn.

  • In totaal worden ruim 1.000 woningen toegevoegd. Er is ruimte voor 15.000 m2 aan sociaal-economische invulling.
  • Gestart in 2017 en bevindt zich in de planvormingsfase
  • Een doorlooptijd van meer dan 15 jaar
  • De betrokken partijen: Gemeente Hoorn, NS (SKG-partner), ProRail en Provincie Noord-Holland (SKG-partner)
  • Gemeentelijke Exploitatie
  • Thema(s) waar de nadruk op ligt: wonen (stedelijke transformatie naar wonen en verblijfskwaliteit; aanvulling op de woningvoorraad en type woningen), mobiliteit (ontwikkeling ov-knooppunt en bijdrage aan de corridor Hoornse Lijn), natuur & recreatie (verblijfskwaliteit verhogen en aansluiten gebiedsontwikkeling op de binnenstad van Hoorn)
  • Bijzonder: ontwikkelen van ov-knooppunt en gebiedsontwikkeling nabij een historische binnenstad en toekomstig stadsstrand. Aanvulling op corridor Hoornse lijn. Op half uur van centrum van Amsterdam.
  • Projectwebsite

Poort van Hoorn –  Karres & Brands door Gemeente Hoorn (bron: poortvanhoorn.nl)

‘Poort van Hoorn – Karres & Brands’ door Gemeente Hoorn (bron: poortvanhoorn.nl)


Amstel III, Amsterdam

Het grootste transformatieproject van Amsterdam maakt van een saaie kantoorwijk een gemengde stadswijk om te wonen, werken en ontspannen.

  • 15.000 woningen, kantoren, horeca, winkels, gezondheidscentra, jongerentalentencentrum, buurtkamers, Hondsrugpark, Spoorpark Zuid
  • Gestart in 2015 en bevindt zich in de uitvoeringsfase
  • Een doorlooptijd van meer dan 15 jaar
  • De betrokken partijen: Gemeente Amsterdam (SKG-partner), ontwikkelaars
  • Een joint-venture
  • Thema(s) waar de nadruk op zal komen te liggen: wonen (sociaal en middensegment), mobiliteit (langzaam verkeer), energie (datacenter), klimaat (klimaatadaptief), natuur & recreatie (aanleg spoorpark en hondsrugpark)
  • Bijzonder: co-creatie met ontwikkelaars, grote verdichting, nieuwe impuls van verdichten met een mix van functies
  • Projectwebsite

Vogelvlucht Amstel III door Gemeente Amsterdam (bron: Zuidoost.nl)

‘Vogelvlucht Amstel III’ door Gemeente Amsterdam (bron: Zuidoost.nl)


City Nieuwegein

City Nieuwegein, het centrum van de gemeente Nieuwegein, wordt ontwikkeld tot de meest duurzame binnenstad van Nederland, inclusief een hoge verdichting van de bestaande binnenstad en hoogwaardig openbaarvervoersknooppunt.

  • 2282 woningen met een bruto-vloeroppervlak van ruim 20 ha. Verdere voorzieningen: detailhandel (2785m2), dienstverlening (8485m2), cultuur en ontspanning (2250m2), horeca (6185m2), maatschappelijk (6800m2) en kantoren (12000m2). Daarnaast wordt er een hoogwaardig openbaarvervoerknooppunt gerealiseerd.
  • Gestart in 2017 en bevindt zich in de planvormingsfase
  • Een doorlooptijd van tussen 7-15 jaar
  • De betrokken partij(en): Gemeente Nieuwegein, ontwikkelaars, Provincie Utrecht
  • Een gemeentelijke exploitatie
  • Thema(s) waar de nadruk op ligt: wonen (gevarieerd voor starters, ouderen, (sociale & midden) huur en koop, 30% sociale huur, 20% middenhuur en 50% vrijesector huur/koop), mobiliteit (samen met de provincie Utrecht werken we aan de realisatie van een nieuw OV-Knooppunt en worden noodzakelijke infrastructurele ingrepen gedaan om de verbinding met de rest van de stad te verbeteren), energie (er zal in eerste instantie ingezet worden op goede isolatie om zo de warmtevraag te reduceren. Voor het verwarmen en koelen zal gebruik worden gemaakt van een WKO. Voor het aandeel hernieuwbare energie zal gestreefd worden naar een zo hoog mogelijk percentage dat realiseerbaar is voor hoogbouwprojecten. Maar ook een onderbouwde afweging te maken tussen energieprestatie en andere duurzaamheidsthema’s voor het project. Bijvoorbeeld groen daken en milieu impact uitgedrukt in DPG), klimaat (in City willen we een circulaire watercyclus ontwikkelen. Het teveel aan regenwater willen we bij (piek)buien opslaan op daken, in het openbaar groen en eventueel een ondergrondse waterbuffer. In perioden van droogte komt dit water weer beschikbaar voor het stedelijke groen, groene daken en draagt zo bij aan de kwaliteit van de leefomgeving en het verblijfsklimaat. Ook wordt in een Top Consortium voor Kennis en Innovatie onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor hergebruik van huishoudelijk afvalwater. Het gebied zal veel ‘vergroenen’, zowel in de openbare ruimte als op de daken en aan de gevels), natuur & recreatie (het gebruikersgroen zal robuust zijn en bijdragen aan de beleving en het tegengaan van hittestress. Daarnaast er is een plan opgesteld om de biodiversiteit te vergroten/versterken door het toe te voegen groen, zowel openbaar groen als privaat groen, op elkaar af te stemmen, daarbij rekening houdend met een mogelijke verbinding met het groen in de directe omgeving).
  • Bijzonder: via de verdere ontwikkeling van City willen we een bijdrage leveren aan de Sustainable Development Goals (SDG’s). Dit kan omdat de door ons geformuleerde duurzaamheidsthema’s (Klimaatadaptatie, Water, Energie, Mobiliteit, Circulariteit en biodiversiteit) vrijwel één op één overeenkomen met de SDG’s en daarnaast aansluiten bij de door de vastgoedsector en de bouw prioritaire SDG’s. Hierom is gekozen om de verdere uitwerking en uitvoering van deze thema’s bij de projecten in City Nieuwegein te koppelen aan de volgende SDG’s: SDG06 Schoon water en sanitair, SDG07 Betaalbare en duurzame energie, SDG11 Duurzame steden en gemeenschappen, SDG12 Verantwoorde consumptie en productie, SDG13 Klimaatactie en SDG15: Leven op land. Als laatste is de SDG3 Goede gezondheid en welzijn toegevoegd. Dat omdat gezondheid en welzijn, meer dan alle andere SDG’s, direct raakt aan het belang van bewoners en eindgebruikers.

Sustainable Development Goals City Nieuwegein door City nieuwegein - Stratego advies (bron: Ikbennieuwegein.nl)

‘Sustainable Development Goals City Nieuwegein’ door City nieuwegein - Stratego advies (bron: Ikbennieuwegein.nl)



Cover: ‘Visie op het Seeligkwartier: een uitnodiging’ door Open Kaart (bron: Open Kaart)


Arthur Verwayen (2020)

Door Arthur Verwayen

Coördinator & Onderzoeker Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling | Leerstoel Gebiedsontwikkeling


Meest recent

Vogelvlucht van nieuwe wijk in Nederland door GLF Media (bron: Shutterstock)

Advies Watertorenberaad aan nieuwe kabinet: stel de gebieden centraal!

Het einde van de kabinetsformatie is voorlopig niet in zicht, maar ook voor de voortgang in gebiedsontwikkeling begint de tijd te dringen. Het Watertorenberaad komt met een advies voor de nieuwe bestuurders.

Uitgelicht
Interview

19 maart 2024

Hans-Hugo Smit Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Matthijs van Roon)

Hugo, Hoyte, Kate and the Donald

Meer regie, wie is er tegen? We houden van krachtige teksten en beelden. Maar laten we ons nog wel regisseren? Hans-Hugo Smit prijst Hugo de Jonge maar vreest voor de uitvoering van zijn wet Versterking Regie Volkshuisvesting.

Opinie

18 maart 2024

Hotel New York in Amsterdam door ColorMaker (bron: Shutterstock)

Stedelijke identiteit en gemeenschapsvorming op gemeentelijk niveau

Veel (lokale) bestuurders maken graag aanspraak op ‘stedelijke identiteit’. Maar wat hebben de bewoners aan zo’n beeld, kunnen zij samen met de bestuurders dan ook de stad maken? Planoloog Frank van den Beuken zocht het uit.

Analyse

18 maart 2024