Jeroen de Willigen

Jeroen de Willigen over zijn winnende MCD-scriptie

22 maart 2016

3 minuten

Twee weken geleden ontving ik de MCD scriptieprijs. Ik was heel trots. Mijn scriptie verhaalt over het belang van stedenbouwkundig ontwerp in het aantrekken van investeringen.

Daarbij was mijn vraagstelling: hoe kunnen we met zo weinig mogelijk kaders zo effectief mogelijk het stadsontwerp sturen? Zo weinig mogelijk om niet te krachtig te interfereren met private belangen, je als stadsontwerper bescheiden op te stellen en initiatief niet te frustreren. En effectief, om tot een stedenbouwkundige structuur te komen die de stad aantrekkelijker maakt om te wonen en te werken. Hierbij haalde ik Kees Christiaanse aan.Hij schetst in zijn manifest ‘Creating conditions for freedom’ dat goed stedenbouwkundig ontwerp vaak lijkt op niets doen. “De stadsontwerper moet mogelijkheden scheppen voor flexibiliteit en vrijheid, zonder de context uit het oog te verliezen. De stadsontwerper moet zich vooral bescheiden opstellen.” Dit uitgangspunt wordt vaak verkeerd begrepen, vandaar dat ik in mijn scriptie schreef: “In de stadsontwikkeling echter, lijken veel overheden “organische stedenbouw” en “faciliteren” te verwarren met visieloos en regelloos wachten op de markt”. Na de laatste financiële en economische crisis is er iets wonderlijks gebeurd met het imago van het stedenbouwkundig ontwerp: het zou te duur, te inflexibel en contraproductief zijn. En het meest wonderlijke van deze assumptie over stedenbouwkundig ontwerp is dat die wordt gedeeld door zowel neo-liberalen als door partijen van meer linkse signatuur. De één wil meer ruimte voor de markt en de ander voor burgerinitiatieven. 

De MCD scriptieprijs is een prijs voor de beste afstudeerscriptie van 2014 van een tweejarige opleiding tot master city developer. Bij de uitreiking van de prijs was ook socioloog Frans Soeterbroek aanwezig. Hij gaf zijn visie op het nieuwe stadsmaken. De juryvoorzitter Frank ten Have (econoom) die mijn prijs uitreikte, prees mijn scriptie en citeerde zelfs mijn opmerking over visieloze overheden. Ik was wel enigszins verbaasd over het feit dat de heer ten Have dit citaat later in een column gebruikte om zijn afkeer van organische ontwikkeling te illustreren. De heer Soeterbroek heeft in een blog gereageerd. Los van het feit dat hij daarin allerlei onjuistheden over de MCD verkondigt -“Het is een opleiding waarin stads- en gebiedsontwikkeling nog vooral wordt behandeld als een een-tweetje tussen overheid en grotere marktpartijen en waar de bouwprogrammering van de stad centraal staat.”- getuigt zijn verhaal net zomin van nuance. Mijn scriptie beschrijft een zoektocht naar bescheidenheid. In de column van de heer Ten Have en de blog van de heer Soeterbroek vind ik juist dat aspect niet terug. Als in een slechte jarenzeventigroman strijden de econoom en de socioloog om hun eigen gelijk. 

Beiden gaan naar mijn mening volledig voorbij aan het belang van het hebben van een repertoire aan oplossingen, processen en strategieën. In stads- en gebiedsontwikkeling verdient elke sociale, economische en ruimtelijke context zijn eigen methode. Dogmatisme en gebiedsontwikkeling verhouden zich heel erg slecht tot elkaar. Het is niet voor niets dat ontwerpers vaak een belangrijke rol spelen in het stadsmaken. Zelfs tijdens processen kan het nog zo zijn dat door voortschrijdend inzicht flexibiliteit van stadsmakers gewenst is. Ons repertoire kan dus niet breed genoeg zijn.

Zie ook:


Cover: ‘Jeroen de Willigen’


Portret - Jeroen de Willigen

Door Jeroen de Willigen

Algemeen directeur / stedenbouwkundige De Zwarte Hond


Meest recent

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Luchtfoto van Eindhoven in de vroege herfst door Jacob Boomsma (bron: shutterstock)

Met de Nota Ruimte legt het Rijk de ruimtelijke puzzel bij de regio’s, maar levert zelf geen bijdrage

De Ontwerp-Nota Ruimte komt met een landsdekkende opdeling in regio’s, als basis voor de nationale ruimtelijke strategie, maar blijkt ook de panacee voor een verder visie- en besluiteloos Rijk – aldus Maaike Postma en Sjors de Vries.

Uitgelicht
Opinie

6 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op