platform voor kennis, nieuws en opinie
Door Peter Pol en Tom Daamen
28 apr 2016 - In september start de nieuwe tweejarige MCD opleiding, onder leiding van de kersverse directeur Helma Born. Op 19 april 2016 was het afscheid van haar voorganger Geurt van Randeraat in Het Timmerhuis in Rotterdam. Dit als onderdeel van het zesde Great Books event. In het Great Books programma houdt de MCD-opleiding sinds 2010 de praktijk van gebiedsontwikkeling tegen het licht aan de hand van een toonaangevend boek. Dit keer stond - op verzoek van Van Randeraat - het boek “The Art of City Making” van Charles Landry centraal. Dit boek vormde de aanleiding voor een stevig debat waarin het rationele denken op basis van markt, middelen en ruimtelijke kwaliteit in eerste instantie dood werd verklaard om later op de avond in ere te worden hersteld, maar wel met de kanttekening dat verbeelding, flow en verlangen minstens even belangrijk zijn. Het ging er fel aan toe.
De referent van het boek, historicus Paul van de Laar, onderstreepte het brede culturele perspectief van Landry’s bestseller en deed een oproep om in Rotterdam een chief executive curator in te stellen. De co-referent Geurt van Randeraat, deed een oproep om bij gebiedsontwikkeling vooral veel aandacht te schenken aan de driehoek ‘verbeelding, flow en verlangen’. Hij bracht hierbij voorbeelden naar voren als de Kop van Zuid, een project dat onder leiding van directeur Stadsontwikkeling Riek Bakker in een stroomversnelling kwam met de iconische Erasmusbrug. Maar ook sprak hij over De Binckhorst, waar ooit grootse plannen voor waren, maar waar met een organische aanpak nu ook hele interessante ontwikkelingen ontstaan.
Van Randeraat prikkelde het publiek in met het statement ‘fuck de driehoek’. Hij doelde op de rationele driehoek ‘markt, ruimtelijke kwaliteit en middelen’ die bij de MCD vaak gebruikt wordt als beschrijvend denkkader voor een goede balans in een stedelijke gebiedsontwikkelingsaanpak. Aandacht voor verbeelding en irrationaliteit kunnen door zo’n denkkader op de achtergrond raken, aldus Geurt. Alumnus Hans-Hugo Smit pleitte er echter voor om de driehoek te behouden. ‘De driehoek helpt mij dagelijks om de perspectieven van mijn specialistische collega’s te verbinden’. Moderator Hans de Jonge zag in de twee driehoeken onze linker- en rechter hersenhelften; de ratio versus de verbeelding. De les: beide zijn hard nodig om tot goede stedelijke gebiedsontwikkeling te komen.
Paula Verhoeven miste in het debat termen als leiderschap en verbinding, zaken die volgens haar onmisbaar zijn in het maken van goede steden. Landry spreekt hier in zijn boek wel over: bij de competenties van de moderne stadsmaker horen volgens hem visie, verbinden en praktijkkennis. ‘Allemaal helemaal waar, maar at the end of the day moet je wel richting durven kiezen, dat is leiderschap’ stelt Van Randeraat verwijzend naar een leerzame tijd bij Riek Bakker. Verhoeven vertelde dat de nieuwe visie op de stad Rotterdam er aan komt en dat daarin inbreng van diverse stadsmakers zichtbaar en merkbaar is. Dat blijkt precies in lijn met wat Charles Landry in zijn boek bepleit: om een goede stad te maken heb je de kennis, inzet en verbeelding van alle stadsmakers heel hard nodig.
Mooi aan de MCD is dat het door de tweejarige opleiding heen leert de rationelen hoe creatief te zijn en de creatieven ook meer rationeel. Nieuwsgierig naar meer? Zie: www.mastercitydeveloper.nl.
Zie ook:
- The Art of City Making: Cultuur als bouwsteen in plaats van glas en beton door Paul van der Laar
- Planvorming in een gebied zonder masterplan, ondernemers aan het woord – deel 1
- ‘Mijn Rotterdam, over plichten en privileges van het stadsbestuur’
