Transformatie of nieuwbouw? VORM maakt de keuze inzichtelijk

Met het Transformatiedashboard vat het Rotterdamse bedrijf niet alleen de impact op het klimaat, maar ook het effect op de omgeving samen. In het overzicht worden daarom niet alleen harde kenmerken, zoals de CO2-emissie meegenomen. Ook het sociaal en economisch belang van de bestaande gebouwen krijgt waarde.

Transformeren waar kan, nieuwbouw waar moet

“We staan als sector voor complexe en urgente opgaven: het tekort aan betaalbare woningen, de impact van de bouw op het klimaat, overmatig gebruik van grondstoffen en de onnodige vernietiging daarvan.” Dat vertellen Christiaan Groeneweg en Harold Clabbers, beiden verantwoordelijk voor alle transformatieprojecten binnen VORM.

“Dit vraagt om anders te denken én te doen. Het Transformatiedashboard laat zien welk resultaat dit oplevert. Met het dashboard maken we kwantitatief en kwalitatief de meerwaarde van transformeren ten opzichte van nieuwbouw inzichtelijk. We drukken dit uit in onder andere CO2-uitstoot, milieuprestatie, broeikasgasemissie en circulaire prestaties. Daarnaast wordt het maatschappelijk belang van transformatie meegewogen. Ook de invloed van een gebouw op haar omgeving en de mate waarin bestaande elementen kunnen worden behouden zijn belangrijk bij het beoordelen van transformaties.”

Transformatiedashboard bewezen

Inmiddels heeft VORM twee sterk uiteenlopende transformatieprojecten met elkaar vergeleken. In de dashboard-berekeningen zijn de effecten van een zogenaamde sloop-tot-casco-ontwikkeling en die van de volledige transformatie van een monument meegenomen. De uitkomsten zijn daarna afgezet tegen de milieu-impact van een gemiddelde nieuwbouwontwikkeling.

“In de twee transformatieprojecten hebben we ingezet op het hoogste niveau van circulair bouwen, en dan nog zijn de verschillen ten opzichte van nieuwbouw significant. In beide gevallen is de conclusie hetzelfde: in milieutechnisch en maatschappelijk opzicht loont transformatie boven nieuwbouw. Onderaan de streep kun je met dezelfde CO2-impact twee transformatieprojecten realiseren tegen één nieuwbouwproject”.

Eerste stap

Met de introductie van het Transformatiedashboard is een eerste stap gezet om aan te tonen dat transformeren in veel gevallen slimmer en duurzamer is dan een gebouw te slopen en op dezelfde plek nieuwbouw te realiseren. Het dashboard is volgens Clabbers en Groeneweg nog volop in ontwikkeling. ”We zijn heel ver in het waarderen van de milieu-impact van bouwen en transformeren. We werken ook uit hoe we het maatschappelijk belang van een gebouw in een waarde of een getal kunnen uitdrukken, zodat het meegewogen kan worden door beleggers en gebouweigenaren."

"Met de hulp van wetenschappers gaan we ook de economische parameters van transformatie bepalen die verder gaan dan alleen de stichtingskosten. Als we roepen dat het slopen van een gebouw kapitaalvernietiging is, dan moeten we natuurlijk kunnen bewijzen hoeveel dat dan bedraagt en hoe dit uitvalt tegen de waarde of investeringen in transformatie."