Hans-Hugo Smit door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Versnellen? Durf dan risico’s te nemen!

28 februari 2022

2 minuten

Opinie Of het nu het ‘PAS-dossier’ of het recente Didam-arrest is, columnist Hans-Hugo Smit hekelt de oude reflex om ieder risico te mijden. En dat terwijl de behoefte aan nieuwe gebiedsontwikkelingen groot is. “Zolang we niet meer risico’s durven accepteren, komt er van versnelling weinig terecht”.

Een jaar of 15 geleden was er in gebiedsontwikkelingsland veel te doen over de risico-regel-reflex. Als er ergens een risico werd gezien – een afbrekend balkon, een exploderende vuurwerkopslag of copulerende korenwolf – reageerde de overheid subiet met nieuwe regelgeving om die risico’s weg te nemen. Dit tot ongenoegen van marktpartijen, die waarschuwden dat een overkill aan maatregelen gebiedsontwikkeling in hun ogen onmogelijk maakte. Zij kregen steun van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat zei dat omgevingsrecht nu eenmaal complex is en zowel de samenleving als de oevrheid bereid moesten zijn meer risico's te aanvaarden.

Wat volgde was een breed gedeelde roep om te versnellen door te ontslakken en te vereenvoudigen. Inmiddels is het 2022 en hopen we nog steeds op versnelling. Ook de Omgevingswet – het toonbeeld van versnelling – blijft maar uitgesteld worden.

Het klinkt paradoxaal, maar vereenvoudigen is blijkbaar best ingewikkeld en versnellen kost tijd. En ‘minder regels’ vraagt juist meer politieke keuzes en daadkrachtiger bestuurlijk optreden. Geen ‘laissez-faire’, maar doelbewust omarmen van complexiteit en de risico’s die daarbij horen. Minder regels wil iedereen wel, meer risico’s aanvaarden bijna niemand.

De risico-regel-reflex van weleer lijkt vervangen door een risico-bevries-reflex

Over de risico-regel-reflex hoor je nog weinig. Mogelijk hebben we de reflex wat leren onderdrukken. Mogelijk zijn er ook gewoon minder ambtenaren die aan de reflex gevolg kunnen geven. Mooi hoor, als we van die reflex zouden zijn verlost. Anderzijds: er ging wel iets doortastends van uit. En er was tenminste een actieve overheid en er werden keuzes gemaakt.

Tegenwoordig komen bepalende keuzes voor gebiedsontwikkeling vooral uit de rechtbank. Zie het ‘PAS-dossier’ of recentelijk het Didam-arrest van de Hoge Raad. Na zo’n uitspraak slaat de vertwijfeling toe. Veel marktpartijen willen wel door en ook juristen wijzen op hoe het vermoedelijk nog wél kan (of dat komende jurisprudentie dat zal moeten uitwijzen). Aan publieke zijde worden vooral veel risico’s ervaren en wordt er vervolgens weinig geregeld. De risico-regel-reflex van weleer lijkt vervangen door een risico-bevries-reflex. Paniek, uitstel, vertraging.

Zolang we niet meer risico’s durven accepteren, komt er van versnelling weinig terecht. Daarom hou ik bij de invoering van die nieuwe Omgevingswet mijn hart vast. Het risico op mislukken lijkt mij groot. Maar goed, misschien moeten we dat risico nu – omwille van de snelheid – simpelweg aanvaarden.


Cover: ‘Hans-Hugo Smit’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Hans-Hugo Smit door Fotograaf (bron: LinkedIn)

Door Hans-Hugo Smit

Sectoranalist Bouw & Gebiedsontwikkeling bij Rabo Real Estate Finance.


Meest recent

Slachthofhuis Haarlem door Reinier Bergsma (bron: BPD)

Slachthuishof Haarlem, collectief wonen aan de basis van het stedelijk woonmilieu

Bij binnenstedelijke transformatieprojecten in de stad denken veel mensen snel aan hoge torens. Dat ze ook met veel groen, gedeelde tuinen, grondgebonden woningen en een autoluw milieu vorm kunnen krijgen, laten BPD en De Nijs in Haarlem zien.

Casus

17 oktober 2025

Week42_weekoverzicht_GO door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de grote investeringen

Deze week ging het vooral over investeren. Met geld (subsidies, deelnemingen) maar ook met kennis, passie en lef. Allemaal ingrediënten die projecten en gebieden verder helpen.

Weekoverzicht

16 oktober 2025

ASML teken op kantoorgebouw door qizai00 (bron: Shutterstock)

Chipmachinefabrikant ASML investeert in publiek-private samenwerking in de sociale woningvoorraad van Eindhoven

De samenwerking tussen ASML en het Rijk maakt extra geld vrij voor sociale huurwoningen in de Metropoolregio Eindhoven. Corporaties kunnen subsidies aanvragen om onrendabele toppen te dekken. ASML investeert in een regio met snelgroeiende woningnood.

Analyse

16 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op