platform voor kennis, nieuws en debat
Door Edwin van den Heuvel
6 feb 2019 - Voor de vijftig-minners onder ons: in 1980 – dus 1 jaar vóór Michael Jackson, 25 jaar vóór Kensington en 27 jaar vóór Avicii – zijn wij allemaal Gelovigen geworden.
Margaret Thatcher en Ronald Reagan brachten in dat jaar samen het neoliberale scenario op het internationale toneel. Deze voorstelling bepaalt nog steeds het economisch debat - en ook het debat rond gebiedsontwikkeling. In deze voorstelling wordt de overheid gepresenteerd als incompetent, een partij die prikkels tot snelle materiële bevrediging slechts in de weg loopt.
Diezelfde incompetente overheid heeft goed begrepen dat in deze tijd van ontkerkelijking en geestelijke herbronning de stad en het dorp nieuwe plekken nodig hebben die van iedereen zijn. Om te zitten en te denken. Een ander perspectief te zoeken. Te dobberen met wisselende gedachten. Want van gedachten veranderen is de beste manier om erachter te komen of je ze nog wel hebt.
Diezelfde incompetente overheid gebruikt hiervoor belastinggeld waarvoor het bedoeld is: om geen neoliberaal, maar een van-ons-allemaal-scenario op het toneel te brengen. Zij doet dit in de vorm van prachtige bibliotheken.
De naam bibliotheek dekt de lading allang niet meer. Paleizen van verdieping en ontmoeting zijn het, zonder drempel. Met de onverbloemde mededeling in architectuur, inrichting en uitstraling dat hier niet het marktdenken regeert, maar de vette uitnodiging aan elke burger om binnen te komen. Om er gewoon te zijn of om wijzer te worden. Door rustig te zoeken naar kennis, kunst en koffie.
Ga maar eens naar bibliotheek De Boekenberg in Spijkenisse. Doe het ’s avonds, als die boekenberg oplicht in dat piramidevormig gebouw van glas. Of de bieb van de Technische Universiteit in Delft, met licht, véél licht, en kakelende kleuren en joekels van lampenkappen bij rood design zitwerk. Of in Amersfoort, waar je tussen witte wand en houten vloer in acht niveaus de trappen bestijgt naar allerlei dingen waar je aan mag komen. Als op een Mexicaanse Inca-tempel klim je tussen al die kennis hoger en hoger.
Maar het is net als op de middelbare school: er is dat mooiste meisje van de klas, en er is dat meisje dat wat meer léf heeft. Eigenheid. In Tilburg staat een bieb als die dame met eigenheid. Een knal van een plek, een kathedraal van een gebouw, nieuw leven voor industrieel erfgoed. Naast het station, in de voormalige werkplaatsen van Nedtrain. Het heet De Lochal. Als incompetentie er zó uit ziet, doe mij dan nog maar een kilo.
