35m2 aan falend volkshuisvestingsbeleid

Op het eerste gezicht oogt het als een eigentijds trailerpark in Texas. Maar schijn bedriegt: het zijn tien prefab units aan de Pompoenweg, een van de verste uithoeken van Almere Oosterwold. Op Funda is de laatste nu te koop. Voor slechts € 225.000 k.k. mag je jezelf eigenaar noemen van een zwarte doos van 35m2. Gelukkig hoef je er zelf niet te wonen. Het is namelijk een beleggingsobject dat 30 jaar als sociale huurwoning verhuurd moet worden, bedoeld voor mensen wier droom het is om veel geld te verdienen aan andermans nachtmerrie.

Een betere illustratie van het falend volkshuisvestings- en ruimtelijke ordeningsbeleid van de afgelopen 15 jaar is er niet te vinden. Laat Prefab Pompoenweg een heel duidelijke waarschuwing zijn voor alles wat ons te wachten staat als we ons laten meevoeren door de lobby van bouwers, ontwikkelaars en gemeenten voor sneller en vooral regelluw bouwen op alle denkbare locaties in Nederland.

Een kleine prefab unit kan een goede tijdelijke oplossing zijn voor specifieke doelgroepen, zoals vluchtelingen, die snel een dak boven hun hoofd nodig hebben. En ook in binnensteden, waar bewoners de stad als huiskamer gebruiken, kunnen woningen voor starters zeer compact zijn. Maar het project aan de Pompoenweg ligt niet binnenstedelijk en is niet tijdelijk. Er is hier ruimte zat om voor een goede prijs een volwaardige sociale huurwoning te bouwen - net zoals we dat de afgelopen 100 jaar in heel Nederland gedaan hebben.

Dus, waar ging het fout? Je kan de plannenmakers van Almere Oosterwold een zekere naïviteit verwijten. Maar eigenlijk is het pas echt fout gegaan toen we blindelings zijn gaan hollen om het vermeende tekort van 1 miljoen woningen weg te werken. In heel Nederland staat de kwaliteit van de plannen sindsdien onder druk. Overal wordt getrokken aan ‘snelle locaties’ die vanuit het oogpunt van goede ruimtelijke ordening niet wenselijk zijn. In veel gemeenten worden zelfs de kleinste en veel te dure nieuwbouwwoningen feestelijk onthaald. Iedere woning is er een in de strijd tegen de woningnood, zo is de gedachte.

Het zou voor de kwaliteit van de woningen en onze leefomgeving enorm helpen als we het tekort aan woningen durven te relativeren. Natuurlijk zijn er veel te lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen. En het is helemaal waar dat starters geen betaalbare koopwoningen kunnen vinden. Maar dat komt niet omdat er te weinig woningen zijn. Het woningtekort is met 77.000 woningen namelijk nog nooit zo laag geweest. In een recent filmpje legt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, duidelijk uit wat de belangrijkste oorzaken zijn van de overspannen woningmarkt: lage hypotheekrente, ontwikkeling van ons inkomen, opkomst van particuliere beleggers en veranderende bevolkingssamenstelling.

Laat dus niet alle teugels vieren om het vermeende woningtekort weg te bouwen. Door meer woningen nemen de misstanden op de woningmarkt alleen maar toe - met de containers aan de Pompoenweg als het ultieme bewijs.