natuur groen milieu

"Roep de groei van recreatieparken een halt toe"

26 juli 2019

3 minuten

Opinie Stop de verloedering van het platteland met een nieuw landbouw- en natuurbeleid, en roep de ongebreidelde groei van recreatieparken een halt toe, bepleit architectuurhistoricus Vincent van Rossem. "Dat is geen nostalgie. Integendeel: dat is de beste investering die we kunnen doen voor de wereld van onze kinderen."

Na een jaar hard werken gaan we allemaal weer met vakantie. Ook onze regering gaat ongetwijfeld met een voldaan gevoel met reces. Er ligt een pensioenakkoord en het is gelukt om een soort klimaatakkoord te formuleren. Weliswaar met veel goede bedoelingen en weinig keiharde maatregelen, maar het is een begin. Op 17 juni verraste de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid ons zelfs met een plan om de landbouw te hervormen. Na decennia industriële roofbouw wordt nu gestreefd naar kringlooplandbouw. Er is 135 miljoen euro beschikbaar. Een schijntje, gezien de problemen waar het om gaat, maar het is al een wonder dat het Ministerie erkent dat er een probleem is.

Gebieden opslokken

Ik vroeg mij af of ook het recreatiepark wordt beschouwd als een vorm van kringlooplandbouw. De laatste tijd staat de krant vol met advertenties voor recreatiewoningen in nieuwe recreatieparken. Dat heeft natuurlijk te maken met de rente. Die is zo laag dat gewoon sparen verlies oplevert, aangezien de belastinginspecteur er vanuit gaat dat vermogen wel degelijk rendement oplevert. Recreatieparken zijn in feite projecten voor beleggers, want de woningen worden verhuurd, net zoals de Amsterdamse woningmarkt wordt bestormd door mensen die een huis kopen om het te verhuren. En hoewel een recreatiewoning natuurlijk minder overlast oplevert dan een stal met 20.000 varkens, is het toch de vraag of die grote recreatieparken een wenselijke ontwikkeling zijn. Maar omdat de ruimtelijke ordening in Nederland is afgeschaft, wordt die vraag niet gesteld.

De wethouder van een landelijke gemeente is al snel geneigd om te denken dat lokale ondernemers op een of andere wijze wel een centje gaan verdienen aan al die recreanten. Misschien kan de supermarkt zo overleven, terwijl de fietsenmaker fietsen gaat verhuren. En er is nog iets. Vaak beschikt de gemeente over een recreatieplas of iets dergelijks die weinig gebruikt wordt, maar wel onderhouden moet worden. Commerciële uitbaters staan klaar om de verantwoordelijke wethouder te verlossen van die zorgen. Dan is het alleen wel afgelopen met de landelijke rust. Zo berichtte NRC Handelsblad over buitengewoon kwalijke ontwikkelingen in Gelderland, waar een groot bedrijf recreatiegebieden opslokt en vervolgens in de markt zet.

Recreatiemonumenten

Op het Nederlandse platteland moet heel veel gebeuren. Zelfs de minister geeft aan dat het zo niet langer kan met de landbouw. Maar dat is niet het enige probleem. Er zijn sociale problemen, er zijn huisvestingsproblemen, het gevaar dreigt dat recreatie massatoerisme wordt, veel zogenaamde natuurmonumenten zijn in feite al recreatiemonumenten. Kortom, het zou verstandig zijn om - net als destijds voor de stadsvernieuwing - nationaal beleid te maken voor de plattelandsvernieuwing. Misschien wel met een ouderwetse nota over de ruimtelijke ordening in ons land. 

Destijds heeft de derde nota een halt toegeroepen aan de verloedering van oude woonwijken in de grote steden. Nu is het hoog tijd om de verloedering van het platteland een halt toe te roepen. Met nieuw landbouwbeleid, met nieuw natuurbeleid, met een nieuwe visie op de dorpen. Landschapsarchitecten zouden na kunnen denken over de renovatie van het Nederlandse landschap. Dat is geen nostalgie. Integendeel: dat is de beste investering die we kunnen doen voor de wereld van onze kinderen.

Cover: Wikimedia Commons

Deze column verscheen eerder op NRP.nl


Cover: ‘natuur groen milieu’


Vincent van Rossem

Door Vincent van Rossem

Architectuurhistoricus & Hoogleraar Monumenten en stedenbouwkundige vraagstukken


Meest recent

Voetgangers lopen langs huizen die strikt van hout zijn gemaakt en ontworpen in de wijk Sundbyberg genaamd Strandparken. door Alexanderstock23 (bron: Shutterstock)

Stockholm trekt een hele nieuwe buurt op in hout

In de Zweedse hoofdstad Stockholm gaan 2.000 huishoudens in de compleet met hout gebouwde wijk Sickla wonen. Wat komt er bij een dergelijke gebiedsontwikkeling kijken?

Casus

26 september 2025

Weekoverzicht donderdag 25 september door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de langzame, maar duurzame vooruitgang

Deze week was de vooruitgang op Gebiedsontwikkeling.nu langzaam, maar wel duurzaam. Dat bleek tijdens het jaarcongres van Stichting Hoogbouw en na een kijkje in het groene Parijs. Maar het meest duidelijk was deze tendens op het witte doek te zien.

Weekoverzicht

25 september 2025

Irenestraat Breda door G.Lanting (bron: Wikipedia Commons)

Van kritiek naar kansen: de sterke punten van het programma STOER

Thomas Snoek vindt dat de tegengeluiden over STOER de laatste tijd de overhand krijgen – ten onrechte. Het is volgens hem geen experiment om nu weer ter discussie te stellen, maar een bouwsteen van het aanstaande regeerakkoord.

Opinie

25 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op