De opkomst van de pop-up store

16 december 2013

3 minuten

Opinie U kent ze vast wel, de zogenaamde pop-up stores. Pop-up stores zijn winkels – ook wel ‘flitswinkels’ genoemd – waar de winkelier tijdelijk (dat wil zeggen variërend van een dag tot een aantal weken of maanden) zijn producten aanbiedt. Al in 1999 opende de eerste pop-up store in Los Angeles, Amerika. De benaming ‘pop-up’, is ontleend aan het feit dat de winkel er ineens is (‘popping-up’) en ook met dezelfde snelheid weer kan verdwijnen. Het gaat dus om tijdelijke winkels. Maar hoe tijdelijk is tijdelijk?

Pop-up locaties zijn ook in Nederland in trek. Het betreft vaak winkels waarin onder meer nieuwe producten worden gepresenteerd om bijvoorbeeld in het kader van een marketingactie de naamsbekendheid van een merk of product te promoten. Tegenwoordig worden de pop-up stores ook gebruikt door webwinkels om hun clientèle in contact te laten komen met de te verkopen producten. Consumenten zijn weliswaar vaak online, maar kopen bij voorkeur in fysieke winkels. Deze combinatie, ‘clicks & bricks’ genoemd, biedt hiervoor uitkomst. Naast winkels maken soms ook horecagelegenheden (restaurants of cafés) of bedrijven die diensten aanbieden (tijdelijk knipbeurten, massages of yogalessen), gebruik van deze tijdelijke mogelijkheid. Meestal vestigen pop-up stores zich in leegstaande panden. De pop-up store is in dat kader ook een antwoord op de groeiende leegstand van winkelgebieden. In Nederland is een overaanbod van winkels in de detailhandel. Gemiddeld staat 8% van het winkelvloeroppervlakte leeg in 2013 en de verwachting is dat de gemiddelde winkelleegstand de komende jaren oploopt tot 9-10 %. Gemeenten stimuleren steeds vaker de komst van tijdelijke pop-up stores om zo nadelige financiële, maar ook de negatieve maatschappelijke effecten van winkelleegstand tegen te gaan.

Maar hoe tijdelijk is tijdelijk als we het hebben over het gebruik van een pop-up store en wat zijn de juridische consequenties van een dergelijke tijdelijke oplossing?

Allereerst dient daarvoor de vraag te worden beantwoord hoe de overeenkomst tussen de pop-up store houder en de eigenaar van het pand moet worden gekwalificeerd. Vaak zal een tegenprestatie voor het gebruik van de ruimte zijn verschuldigd, dat als gevolg heeft dat sprake zal zijn van huur. Dat is oppassen geblazen voor de verhuurder, want de huurder van winkelruimte geniet een sterke mate van huurbescherming. Deze huurbescherming is van dwingend recht en daarvan mag dus niet ten nadele van een huurder worden afgeweken. Zo heeft de huurder in principe recht op een overeenkomst voor minmaal vijf jaar en kan de verhuurder slechts op een bepaald aantal gronden opzeggen. De opzegtermijn bedraagt ook nog eens een jaar. Als een huurder niet wil meewerken aan de beëindiging van de overeenkomst, kan je er als verhuurder niet zomaar vanaf. Gelukkig biedt de wet voor de tijdelijke pop-up store wel mogelijkheden om onder de huurbeschermingsregels voor winkelruimte uit te komen.

Partijen kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om een huurovereenkomst te sluiten voor de duur van twee jaar of korter, waarbij de huurbeschermingsregels niet van toepassing zijn (art. 7:301 BW) . De verhuurder moet er wel op toezien dat het gebruik van de winkelruimte daadwerkelijk eindigt op de laatste dag van de tweejaartermijn, anders wordt de lopende huurovereenkomst van rechtswege verlengd tot vijf jaar, hetgeen nu juist bij pop-up stores veelal niet de bedoeling zal zijn.

Een andere manier om onder de huurbeschermingsregels uit te komen, is de rechter verzoeken om goedkeuring te verlenen aan een of meer bepalingen in de huurovereenkomst waarin ten nadele van de huurder wordt afgeweken van de huurbeschermingsregels (7:291 lid 2 BW). Een rechter zal dit enkel goedkeuren als het afwijkende beding geen wezenlijke aantasting van de rechten van de huurder inhoudt of de huurder gelet op zijn maatschappelijke positie in vergelijking met de verhuurder de bescherming in redelijkheid niet nodig heeft.

Omdat het fenomeen pop-up store steeds populairder wordt, is het met name voor de eigenaar en/of verhuurder van het betreffende winkelpand van belang alert te blijven bij het aangaan van een overeenkomst voor een pop-up store en zich goed te laten adviseren.


Portret - Judith Gelink

Door Judith Gelink

Support Lawyer Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn


Meest recent

Gonny Doornbos (midden) neemt de SKG Publieksprijs 2024 in ontvangst door Sander van Wettum (bron: SKG)

World Food Center wint de SKG Publieksprijs 2024

Met ruim een derde van de 1300 uitgebrachte stemmen is World Food Center de winnaar van de SKG Publieksprijs 2024. Dit werd vandaag tijdens het SKG Jaarcongres in Amersfoort bekendgemaakt.

Uitgelicht
SKG Nieuws

28 maart 2024

Weekoverzicht - Dit was de week van leren door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van leren

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu over leren. Leren van de complexe gebiedsontwikkeling Feyenoord City, van dertig jaar flexibel ontwikkelen in Terneuzen en van grondbeleid in het buitenland.

Weekoverzicht

28 maart 2024

Irishof door AM Gebiedsontwikkeling (bron: AM Gebiedsontwikkeling)

Ontwikkelen voor ouderen met een zwaardere zorgvraag, zo doet AM dat

Een gebiedsontwikkelaar die een verzorgingshuis-nieuwe-stijl in de markt zet, voor ouderen die meer zorg nodig hebben. AM geeft vorm aan het concept ‘Let’s Live’, ontwikkelaar Anneke Speelman licht toe.

Interview

28 maart 2024