Thumb_ontwerp en proces_0_1000px

De stad als energie-installatie

1 februari 2012

2 minuten

Verslag Een serie lezingen georganiseerd door het NAi in Rotterdam heeft als thema energie en architectuur. De centrale vraag is welke ruimtelijke oplossingen er zijn om de omslag naar duurzame energie mogelijk te maken. Hierbij is architectuur in de meest brede zin in het spel: van interieur tot stedenbouw en landschap. De negende bijeenkomst op donderdag 26 januari 2012 hield zich bezig met de energietransitie op de schaal van de stad. Hoogleraar Andy van den Dobbelsteen ontvouwde zijn idee van de stad als een min of meer gesloten energie-installatie. Projectleider Juliane Kürschner gaf een inkijkje in de manier waarop Amsterdam dat concept in de praktijk brengt. Architect Duzan Doepel liet alle (installatie)techniek achterwege en liet bij wijze van vingeroefening zien hoe je energie-eisen ook puur vanuit het ruimtelijke ontwerp kunt beantwoorden. Wat de avond vooral duidelijk maakte is dat de energietransitie tot stand zal moeten komen in het complexe en compacte stedelijke netwerk. Niet door windmolenparken of koolzaadakkers.

Verslag 9e NAi-lezing energie en ruimte

De energietransitie is geen kwestie van geleidelijk overstappen op duurzame energie. Daarvoor is de productiecapaciteit van duurzame energie (wind, zon, biomassa)bij lange na niet voldoende. Veel belangrijker nog is de reductie van de energievraag en het hergebruik van energie. Met deze uitgangspunten van de trias energetica vooropgesteld, schetste Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Climate Design & Sustainability (TU Delft), de stad van de toekomst. Die stad zal tegelijk als een klimaat- en als een energie-installatie moeten functioneren.
Met de stad als klimaatinstallatie trad Van den Dobbelsteen strikt genomen buiten het thema van de lezingenreeks. De klimaatverandering is niet iets dat we (op korte termijn) kunnen oplossen, we dienen ons er tegen te wapenen. In Nederland wordt de gebouwde omgeving nu reeds geraakt door de problemen van wateroverlast en hitteoverlast. Het wateroverschot is een gevolg van zeespiegelstijging, meer neerslag en meer smeltwater van de bergen. In de gebouwde omgeving moeten we een samenhangend pakket aan maatregelen treffen om met het water om te gaan. Dan gaat het om zaken als waterbuffering, onder meer door middel van waterpleinen, minder verharde ondergrond en in laatste instantie afwenteling. Afwenteling kan de vorm aannemen van woonwijken die gecontroleerd mogen overstromen. Voor Moordrecht bedacht Van den Dobbelsteen bijvoorbeeld het concept van een wijkje met tot 1,3 meter overstromingsbestendige woningen.

Zie bijlage voor de volledige publicatie.

Zie ook:


Cover: ‘Thumb_ontwerp en proces_0_1000px’


Portret - Kees Hagendijk

Door Kees Hagendijk

Zelfstandig journalist


Meest recent

Een bovenaanzicht van een parkeerplaats door Bjorn Beheydt (bron: shutterstock)

Wat te doen met al die parkeerplaatsen? Twee voorbeelden van groot tot klein

Moeten we de automobiel nog wel zo’n prominente plek geven in de stad? Zijn er geen andere oplossingen denkbaar, die meer doen voor leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit? Twee projecten, in Texas en Nijmegen, laten zien dat het ook anders kan.

Analyse

9 juli 2025

Heerhugowaard door Rudmer Zwerver (bron: shutterstock)

Het vereveningsfonds: meer sturingskracht voor betaalbare nieuwbouw

Gemeenten zonder veel grond in eigendom kunnen met het vereveningsfonds sturen op het realiseren van betaalbare woningen. Platform31 bracht de ervaringen in drie gemeenten in beeld.

Onderzoek

9 juli 2025

Large Brown Meeting Table door Rawpixel.com (bron: shutterstock)

Ontwerpkracht moet een betere plek krijgen aan de bestuurstafels

Jutta Hinterleitner, Karin Peeters en Taco Postma schreven in opdracht van Platform Ontwerp NL een essay over hoe de kloof tussen ontwerp(ers) en bestuurders kan worden gedicht. Daarvoor werden negen projecten aan een analyse onderworpen.

Analyse

8 juli 2025