Sinds 2010 wordt elk jaar het Deltacongres gehouden, onder leiding van Deltacommissaris Wim Kuijken. Hij is de hoogste gezagsdrager op watergebied, op het niveau van de ministers maar onafhankelijk van de politiek. Op dit congres komen overheden, waterschappen, kennisinstituten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties bij elkaar. Dit jaar was dat in Leeuwarden, volgend jaar culturele hoofdstad van Europa.
Het thema dit jaar was: hoe richten we Nederland in om beter bestand te zijn tegen de wisselvalligheden van het veranderende klimaat. In vakjargon: ‘ruimtelijke adaptatie’. Het regent steeds harder en zeker in de steden zie je dat de riolen het niet aankunnen, dan staan er grote plassen op straat. Drie jaar geleden moest de ringweg rond Amsterdam in beide richtingen worden afgesloten, puur door harde regen!
A10 afgesloten door regen
Deurningen: een voorbeeld van meedenkende burgers
Uiteraard regelt de overheid dit soort dingen, maar nu willen de experts juist heel graag burgers bij de beslissingen en de uitvoering van de beslissingen betrekken. Prima natuurlijk, maar dan moeten we wel een idee hebben van wát wij als individuen kunnen doen.
En daar zijn steeds meer ideeën over. Tracy Metz sprak hier watergraaf Stefan Kuks van waterschap Vechtstromen over. Hij vertelde over een project bij hem in Overijssel, in het plaatsje Deurningen. Daar was de beek verstopt achter schuttingen en achtertuinen, en liep het water door een soort goot. Het waterschap wilde het watersysteem herstellen, maar het dorp stond met z’n rug ernaar toe. Toen zijn ze ontwerpateliers gaan organiseren, en hebben de mensen in het dorp gevraagd mee te denken. Het is gelukt – op kosten van de waterschap, dat hielp natuurlijk! – om de schuttingen weg te halen en de beek weer tot leven te brengen. Dus ook op het gebied van water krijgen we steeds meer een participatiesamenleving.
Sponge Cities in China
In China gaat dat trouwens heel anders: daar wordt gewoon van overheidswege het programma ‘Sponge City’ afgekondigd, namelijk dat er in de 100 meest kwetsbare steden meteen maatregelen moeten worden genomen.
Die term ‘sponswerking’ kom je wel meer tegen, ook hier. Daar kunnen wij zelf ook veel aan doen. Bijvoorbeeld je tuin groen maken in plaats van met harde tegels dicht te maken – dan kan het regenwater weer terug de grond en het grondwater in. Sommige gemeenten leggen een boete op als je dat niet doet, andere geven je geld toe als je het wel doet. Groene daken zijn ook goed voor het opvangen van water, veel gemeenten geven daar ook subsidie voor.
Steeds vaker zie je groenstroken langs de straten, en plaveisel op straat dat water doorlaat. Op de Zuidas bijvoorbeeld wordt langs de woonblokken zo’n groenstrook aangelegd, én er is een nieuwe gracht van 16 meter breed aangelegd. Het idee is dat ze deze stenige wijk aantrekkelijker moet maken én regenwater moet opvangen.
Groenstrook Zuidas
Portret van Nederland in ‘natte kunstwerken’
In deze waterweek verscheen ook een mooi fotoboek: ‘Waterwerken in Nederland: Traditie en Innovatie’ van fotograaf Luuk Kramer. Het is een portret van Nederland in 50 ‘natte kunstwerken’, zoals dat zo mooi heet, van de molens van Kinderdijk tot de Maeslantkering, van een piepklein gemaaltje in Coevorden tot de sluizen van IJmuiden – om maar een paar voorbeelden te noemen. Met de foto’s en ook de tekeningen erbij zie je hoe vernuftig en complex dat hele beheer van het Nederlandse water is.
Dit item verscheen op 7 november op Tracymetz.nl
Door Tracy Metz
Journalist NRC Handelsblad | Directeur John Adams Institute | Stadsleven
