Hans-Hugo Smit door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Eenpersoonshuishoudens maken de stad duur

10 oktober 2019

2 minuten

Opinie Vorige maand verscheen de Regionale Bevolkings- en Huishoudensprognose 2019-2050 van PBL en CBS (1). Die laat zien dat twee al bekende trends zich de komende jaren sterk zullen voortzetten: de ontvolking en vergrijzing van perifere gebieden en de sterke groei van steden. Die koele statistieken weerspiegelen het verhitte debat over onbetaalbaarheid van zowel de stedelijke woningmarkt als de provinciale ouderenzorg.

De groeiende, jonge stad en het krimpende, grijze platteland lijken in alles elkaars tegenhanger. Toch blijken ze een grote gemene deler te hebben, namelijk een groeiend aandeel eenpersoonshuishoudens. Nu zijn dat in de stad vooral jongeren en daarbuiten vooral ouderen, maar het zijn allemaal eenpersoonshuishoudens.

Ik dacht altijd dat toename van eenpersoonshuishoudens een goede ontwikkeling was, omdat het samenhangt met welvaart en welzijn. Een maatschappij met meer eenpersoonshuishoudens is rijker, moderner, geëmancipeerder en toleranter. In ontwikkelde landen zijn dus meer eenpersoonshuishoudens. En dan vooral in de steden. Met de vooruitgang wordt het fenomeen geleidelijk ook meer globaal én ruraal. 

De keerzijden die ik zag hadden meer met individualisering te maken dan met eenpersoonshuishoudens op zich. Stedelingen die in eigen bubbels langs elkaar leven en die vrienden hebben in het hele land, maar hun buren niet kennen. Florerende steden die gepaard gaan met toenemende vereenzaming en afkalvende sociaal-maatschappelijke instituties (lees Bowling Alone van Robert Putnam). Toch bleef ik per saldo individuele keuzevrijheid vieren en vaar ik zelf ook nog elke dag wel bij de vrije stadslucht die ik adem. 

Tót het lezen van het PBL/CBS-rapport had ik niet door hoe direct de huidige stedelijke woningschaarste en onbetaalbaarheid het gevolg zijn van het groeiend aantal eenpersoonshuishoudens. Bij zo’n huishouden oefent maar één persoon een woningvraag uit. Als al die huishoudens uit zeg 4 personen hadden bestaan, dan was de totale woningvraag met 75% gedaald. Natuurlijk zouden dan wat grotere woningen gevraagd zijn, maar eenpersoonshuishoudens verbruiken per persoon veel meer woonoppervlak dan grotere huishoudens. Bovendien zíjn veel bestaande stedelijke woningen best ruim en worden ze door eenpersoonshuishoudens dus onderbenut.

Ik durf niet op te roepen tot stedelijke samenwoonplicht, scheidingsbarrières of kangoeroewoningquota, maar wel tot nadenken over hoe we verdere stedelijke verdichting en huishoudensverdunning beter kunnen verenigen en zo stedelijk wonen betaalbaar kunnen houden. Waarschijnlijk door bijbouwen van voldoende kleine woningen en vermoedelijk (toch) ook door vaker toestaan van splitsing. Maar misschien ook wel door fiscaal-juridisch versoepelen van vormen van inwoning en “niet-romantisch” samenwonen. 

(1)  https://www.pbl.nl/publicaties/pbl-cbs-regionale-bevolkings-en-huishoudensprognose-2019


Cover: ‘Hans-Hugo Smit’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Hans-Hugo Smit door Fotograaf (bron: LinkedIn)

Door Hans-Hugo Smit

Sectoranalist Bouw & Gebiedsontwikkeling bij Rabo Real Estate Finance.


Meest recent

Week42_weekoverzicht_GO door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de grote investeringen

Deze week ging het vooral over investeren. Met geld (subsidies, deelnemingen) maar ook met kennis, passie en lef. Allemaal ingrediënten die projecten en gebieden verder helpen.

Weekoverzicht

16 oktober 2025

ASML teken op kantoorgebouw door qizai00 (bron: Shutterstock)

Chipmachinefabrikant ASML investeert in publiek-private samenwerking in de sociale woningvoorraad van Eindhoven

De samenwerking tussen ASML en het Rijk maakt extra geld vrij voor sociale huurwoningen in de Metropoolregio Eindhoven. Corporaties kunnen subsidies aanvragen om onrendabele toppen te dekken. ASML investeert in een regio met snelgroeiende woningnood.

Analyse

16 oktober 2025

Werkspoorkathedraal door Nadine van den Berg (bron: Ministerie VRO)

De hoopvolle slotsom van een ronde door Nederland: burgers doen ertoe bij ruimtelijke kwaliteit

Journalist Mark Hendriks en fotograaf Nadine van den Berg gingen in actuele projecten op zoek naar ruimtelijke kwaliteit. Ze delen hun belangrijkste bevindingen en wijzen op de cruciale rol van burgers.

Uitgelicht
Analyse

15 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op