Landschap woningen bos - Pixabay

"Gebruik bossenstrategie voor een leefbare omgeving"

21 september 2020

3 minuten

Opinie Door de Bossenstrategie van de het ministerie van LNV en de provincies slim in te zetten, groeit de leefbaarheid van Nederland. Ook financieel komt het prima uit, stelt Harry Boeschoten van Staatsbosbeheer. "Stedelijke verdichting blijft mogelijk, maar pas op dat je de groene leefbaarheid in het vizier houdt."

De Bossenstrategie van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de provincies (met het advies daarover van het College van Rijksadviseurs, zie kader) komt op een mooi moment. Bos en natuur dichtbij huis zijn, zo blijkt in coronatijd, veelgevraagd. Wonen en werken in een groene omgeving is prettig en gezond, maar helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend. Naar buiten gaan in het groen zou voor iedereen letterlijk om de hoek moeten beginnen. Het is de vraag hoe we die behoefte in de bestaande en nieuwe woonwijken en werkgebieden kunnen realiseren. 

Over de Bossenstrategie

De Bossenstrategie laat zien hoe nieuw bos en meer bomen de kwaliteit van het landschap kunnen versterken. Het streven is om de oppervlakte bos met 10% te laten groeien. Aanleiding is de al decennialange terugloop van de kwaliteit van het landschap, het opslaan van CO2 en het produceren van hout als duurzaam bouwmateriaal.

Eind augustus publiceerde het College van Rijksadviseurs zijn advies aan LNV over om in de Bossenstrategie goed aan te sluiten bij de karakteristieken van het Nederlandse landschap. Daarnaast beveelt het aan om het Natuurnetwerk Nederland (NNN) te versterken door de oorspronkelijke ambities van de Ecologische Hoofdstructuur en de in 2014 geschrapte robuuste verbindingszones alsnog te realiseren, en daarbij met name in te zetten op bos. Beplantingssingels of agroforestry zijn bovendien goed in te zetten in bufferzones rondom Natura 2000-gebieden. Hiermee kan de stikstofbelasting van deze gebieden worden gereduceerd. Tenslotte adviseert het CRa bos in de nabijheid van steden aan te leggen. De Bossenstrategie is opgenomen in de deze maand verschenen Nationale Omgevingsvisie.

Staatsbosbeheer heeft daarom een programma opgezet om daar een bijdrage aan te leveren: Groene metropool. Kern van onze visie is dat zowel mens als natuur gebaat is bij een groen netwerk dat een drempelloze en hoogwaardige verbinding realiseert tussen de voordeur en het buitengebied. Dit netwerk smeedt groene gebieden binnen en buiten de stad aaneen tot een stevige basis waarin het prettig lopen en fietsen is én waarin planten en dieren kunnen leven en zich kunnen verplaatsen: van het buitengebied tot de voordeur.

Daarvoor is het wél nodig dat gemeenten, beheerders en ontwikkelaars verder denken dan de grens van hun domein én dat ze in netwerken in plaats van in groene plekken denken. Dat lijkt simpel, maar is het niet. De praktijk leert dat een grens op de kaart vaak ook een grens in het denken markeert.

Positieve effecten

Groene netwerken vragen ruimte. Dat betekent dat je dus heel kritisch moet kijken naar het bebouwen van groen ín de stad. Dat wil niet zeggen dat stedelijke verdichting niet mogelijk is, maar pas op dat je de groene leefbaarheid in het vizier houdt. Het helpt dan enorm als je – dus – in netwerken denkt die je als onderlegger van je stedelijke vernieuwing neemt, net als bijvoorbeeld de weginfrastructuur.

Het betekent ook dat je bij bouwen buiten de stad diezelfde uitgangspunten neemt én dat je voldoende ruimte neemt om die nieuwe wijken aan te leggen. Staatsbosbeheer zoekt daar wegen om bestaande bos- en natuurgebieden te verbinden met nieuwe bouwlocaties. Juist daar kan bosaanleg een impuls geven aan natuur en leefbaarheid. De economische waarde van dat laatste laat zich niet zo makkelijk meten, maar diverse onderzoeken laten duidelijk de positieve effecten van groen en natuur op de gezondheid zien.

Groener groeifonds

Geld is er in potentie ook: er worden tot 2030 bijna een miljoen woningen gebouwd. Zeg dat de gemiddelde waarde hiervan zo'n 250 duizend euro is. Dat betekent een totale investering van ruim 250 miljard euro. Als we aan dit bedrag 1% toevoegen ten gunste van bos en natuur, dan is er 2,5 miljard euro beschikbaar. Dat geeft de mogelijkheid (afhankelijk van de grondprijs) tientallen procenten van de bosuitbreiding te realiseren. En de baten? Huizen in groene omgevingen zijn aantoonbaar meer waard dan vergelijkbare huizen in een versteende omgeving. Als we een conservatieve aanname doen en inzetten op ‘slechts’ 3% meerwaarde (onderzoek komt uit op 7 tot 10%) als gemiddelde over al die woningen, dan is er na aftrek van de kosten van bosaanleg nog steeds 2% over die partijen onderling kunnen verdelen.

Nu investeren in versterking van het groen, binnen en buiten de bebouwde kom, geeft een geweldige impuls aan een leefbare woon- en werkomgeving. Deze impuls past bovendien uitstekend bij het deze maand gepresenteerde Nationaal Groeifonds. Daarmee wordt dat meteen ook een wat Groener Groeifonds.


Cover: Pixabay


Cover: ‘Landschap woningen bos - Pixabay’


Harry Boeschoten

Door Harry Boeschoten

Harry Boeschoten werkt als Programmadirecteur Groene metropool bij Staatsbosbeheer


Meest recent

Klimaatadaptief ontwerpen, Utrecht door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr.com)

Gebiedsontwikkeling langs de maatlat klimaatadaptief en groen bouwen

Water en bodem leidend maken: mooi principe, maar dan. Hoe dit vorm te geven bij concrete projecten? Het Rijk lanceert de landelijke maatlat klimaatadaptief en groen bouwen als eerste hulpmiddel.

Nieuws

31 maart 2023

Nieuwbouwwijk Noorderhaven in Zutphen, Gelderland door Maarten Zeehandelaar (bron: Shutterstock)

Woningbouw op veehouderijlocaties: een goed idee

Het is een klassieke win-win: bouw woningen op locaties van veehoudende bedrijven. Minder stikstof-uitstoot en meer woningen om de woningnood te verminderen. Samuel Orobio de Castro onderzocht hoe dit in de praktijk vorm kan krijgen.

Uitgelicht
Onderzoek

31 maart 2023

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was een week om opnieuw uit te vinden

Deze week draait het op Gebiedsontwikkeling.nu om 'opnieuw uitvinden'. Of het nu om industrieel bouwen, ontmoeting in superdiverse wijken of om werklocaties gaat, ze gaan in de revisie.

Nieuws

30 maart 2023