Wouter Veldhuis door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Gegijzeld in het heden

19 juli 2022

3 minuten

Opinie De Nijmeegse Vierdaagse is met een dag ingekort, de mussen vallen gebraden uit de heg. Tophitte in Nederland en voor columnist Wouter Veldhuis reden om stil te staan bij de klimaatverandering en andere grote uitdagingen. Houden we vast aan onze verworvenheden en blijven de oogkleppen op of durven we – met de hulp van ontwerpkracht – de toekomst echt beet te pakken?

De zomervakantie schiet deze week als door een wesp gestoken uit de startblokken. Terwijl ik dit schrijf, op de eerste officiële vakantiedag van mijn kinderen, loopt het kwik op naar 35°C. Morgen wordt het nog warmer. En over een paar dagen kunnen we in het oosten van Nederland alweer zeer zware buien verwachten, met mogelijk ernstige wateroverlast tot gevolg. In mijn jeugd moesten we voor dit exotische weer helemaal naar het zuiden van Europa afreizen. Nu kunnen mijn kinderen gewoon thuis in de hangmat blijven liggen.

Velen van ons zien de klimaatverandering als een overschat probleem dat meer voordelen dan nadelen heeft. Want wie wil er nu niet lekker vakantieweer in eigen achtertuin? Daartegenover staat een groep roependen in de woestijn die de moed dreigt te verliezen omdat er onvoldoende naar ze geluisterd wordt. Zij waarschuwen voor het gevaar dat alles wat wij hebben bereikt op het spel komt te staan door de klimaatverandering. Ogenschijnlijk zijn het twee totaal verschillende wereldbeelden. Maar volgens mij vormen ze de keerzijde van de medaille die de waarde van onze huidige verworvenheden vertegenwoordigt.

Het klinkt absurd maar het zijn juist deze verworvenheden waardoor wij worden gegijzeld. Het heden geeft ons houvast, terwijl we angst hebben voor de toekomst omdat we bang zijn te verliezen wat we hebben. Daarom missen we de durf om echt vooruit te kijken. We kunnen ons niet voorstellen dat het ook anders kan.

Zo blijven we doorleven op de rand van de vulkaan, terwijl we letterlijk de giftige dampen inademen

Maar dit geldt gelukkig niet voor iedereen. Want eind maart kwam ik tijdens het driedaagse Toekomstatelier NL2100 in Zutphen een grote groep jonge mensen tegen die wel degelijk vooruit durven denken en een schonere, betere en rechtvaardige toekomst voor zich zien. Zij werden niet door angst gedreven maar door de wetenschap dat wijzelf het heft in handen kunnen en moeten nemen. Hier ontmoette ik een nieuwe generatie die zich de toekomst weer eigen durft te maken. Zij spraken niet over terugtrekken naar het oosten vanwege de zeespiegelstijging maar dachten over manieren om met het opkomend water vooruit te komen.

Wat heeft dit met gebiedsontwikkeling te maken? Heel veel! In het regeerakkoord is afgesproken dat water en bodem leidend zijn voor onze ruimtelijke afwegingen. Maar in onze dagelijkse praktijk van vandaag doen we dat natuurlijk nog even niet. Want we moeten nu eerst huizen bouwen. En morgen ook nog even niet, want we hebben het grondwater hard nodig om de industriële landbouw op productiesterkte te houden. En oh ja, overmorgen natuurlijk ook nog even niet, want de mensen die straks weer gaan stemmen, mogen de gevolgen van de snel veranderende wereld de komende jaren niet in de portemonnee voelen.

En zo blijven we doorleven op de rand van de vulkaan, terwijl we letterlijk de giftige dampen inademen, de aarde voelen trillen en ons eigen drinkwater vergiftigen. En ondertussen houden we de illusie levend dat het niet beter kan dan zoals we het nu hebben. Bang voor alles wat komen gaat.

Nou, ik pas ervoor. Ik heb in Zutphen de toekomst gezien en weet dat het anders en beter kan. De toekomst komt ons toe. Aan het werk!


Cover: ‘Wouter Veldhuis’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Wouter Veldhuis

Door Wouter Veldhuis

Stedenbouwkundige - Voormalig Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving - Directeur MUST


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op