GO Zomertour 2025 door Ineke Lammers (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

GO Zomertour 2025 #4: Münster: fietsstad vol geschiedenis en groen

15 augustus 2025

3 minuten

Casus In deel 4 van de GO Zomertour zoekt Ineke Lammers, impactmanager bij de SKG, het relatief dicht bij huis, net over de grens in de stad Münster. De stad is bekend van de sfeervolle kerstmarkten, maar de zomer brengt de mooiste voorbeelden voor gebiedsontwikkelaars in de stad naar voren. Een plek waar fietsen bijna nog populairder is dan in ons eigen land en waar stad en natuur naadloos in elkaar overgaan.

De naam Münster is afgeleid van het Latijnse monasterium – klooster – en verwijst naar de stichting van het bisdom Münster door Karel de Grote in 793. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad bijna volledig verwoest, maar dat zou je niet zeggen als je door de straten in het centrum loopt. In 1949 besloot het stadsbestuur namelijk om de historische binnenstad te herbouwen in traditionele stijl. Ondanks pleidooien voor een meer modernere, autovriendelijke aanpak, werd de stad toch autoluw gehouden.

Dit is de vierde aflevering in een serie reisrapportages van het team van Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling en de redactie van Gebiedsontwikkeling.nu. De eerste voerde naar Midden-Jutland, de tweede naar Bosnië en Herzegovina en de derde naar het Canadese Vancouver.

Slechts zeven jaar later, in 1956, opende het nieuwe Stadstheater – een modern ontwerp te midden van de middeleeuwse gebouwen en kerken (zoals Jugendkirche Münster in St. Martini) die nog overeind stonden. Het theater oogste internationaal lof en stond symbool voor het vernieuwde culturele gezicht van de stad. In 1977 verraste Münster opnieuw, ditmaal met de eerste editie van Skulptur Projekte, een groots kunstproject dat sindsdien elke tien jaar terugkeert en internationale faam geniet. Münster kreeg de reputatie van ‘beeldenstad’. In 2004 werd Münster uitgeroepen tot meest leefbare stad van Europa en in 2015 ontving de stad de status van Europees cultureel erfgoed.

Binnenstad Münster met St Lambertikerk door Gideon Ikigai (bron: Shutterstock)

‘Binnenstad Münster met St Lambertikerk’ door Gideon Ikigai (bron: Shutterstock)


Fietsen door het groen

Wie Münster vandaag de dag bezoekt, snapt waar deze onderscheidingen vandaan komen en kan niet om de mix van cultuur, architectuur en levendige horeca heen. De binnenstad met haar historische panden en indrukwekkende kerken is een waar walhalla voor wandelaars en fietsers. Op de plek van de voormalige stadsmuren ligt de Promenade, een groene ring van zo’n 4,5 kilometer die fungeert als fietssnelweg. De brede laan, geflankeerd door bomen en omgeven door groen, doet de drukte van de binnenstad vergeten. Je fietst makkelijk door de verschillende wijken van de stad, langs de universiteit en verschillende parken. Voor natuurliefhebbers is de botanische tuin van de Wilhelms-Universiteit, gelegen in het kasteelpark, een aanrader. Hier vind je bijzondere planten én een plek om even te ontsnappen aan de waan en drukte van de dag.

Fietsen op de Promonade door Ineke Lammers (bron: SKG)

‘Fietsen op de Promonade’ door Ineke Lammers (bron: SKG)


Botanische tuin Münster - grote waterlelies door Ineke Lammers (bron: SKG)

‘Botanische tuin Münster - grote waterlelies’ door Ineke Lammers (bron: SKG)


Duurzaamheid staat hoog op de agenda van het stadsbestuur. Naast het stevige fietsbeleid en de focus op groene mobiliteit (bijvoorbeeld met elektrische deelsteps en bussen), beschikt Münster over een slim watermanagementsysteem. Langs de promenade en fietspaden zijn greppels en lage beplantingsstroken aangelegd om piekbelasting op te vangen. Regenwater wordt opgevangen en hergebruikt, terwijl nieuwe wijken en groene zones worden uitgerust met vijvers en infiltratiegebieden. Zo werkt de stad tegelijk aan klimaatadaptatie en leefkwaliteit. Münster wil in 2030 klimaatneutraal zijn. Om dat te bereiken wordt volop geïnvesteerd in wind- en zonne-energie, en worden bewoners actief betrokken bij plannen en projecten.

Woninguitbreiding gebeurt zoveel mogelijk binnen de bestaande stad, door hergebruik en transformatie van bestaande gebouwen, om verdere verstedelijking aan de randen te voorkomen. Een mooi voorbeeldproject is het Oxford Quartier – waarbij in het ontwerp op verschillende manieren wordt bijgedragen aan de duurzame doelen. De ontwikkelaars maken gebruik van houtbouw en zelfs hybride houtbouwconstructies. Een ecologisch waterconcept wordt geïntegreerd in de openbare ruimte, door middel van regenwatergreppels en de natuurlijke watercyclus te verbinden.

Binnenstad Munster - terras door tichr (bron: Shutterstock)

‘Binnenstad Munster - terras’ door tichr (bron: Shutterstock)


Of je nu komt voor de rijke geschiedenis, het bruisende culturele leven, de indrukwekkende kunstprojecten of het eindeloze fietsrondje over de promenade – Münster is het bezoek zeker waard. Een stad waar zowel het verleden als het heden hand in hand gaan en waar je kan wentelen in Duitse Gemütlichkeit.

Korte film over de ambities van Münster als fietsstad.


Cover: ‘GO Zomertour 2025’ door Ineke Lammers (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Ineke pasfoto

Door Ineke Lammers

Impactmanager bij Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling


Meest recent

Weekoverzicht donderdag 4 september door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de inspiratie en adviezen – en toch ook de noodklok

De afgelopen week bevatten de artikelen inspiratie en adviezen in allerlei soorten en maten. Om stationsgebieden leefbaar te verdichten en als bewoners zelf woningen te kunnen ontwikkelen. Maar ook de noodklok werd geluid.

Weekoverzicht

4 september 2025

Bewoners initieerden een groen Singelpark met wandelpad rond het centrum van Leiden. door LOLA Landscape Architects (bron: RCE)

Beschermde gezichten gaan erop vooruit, dankzij de bewoners

Erfgoed gaat meer leven als de bewoners zich inzetten voor hun eigen beschermde stads- of dorpsgezicht. Gemeenten kunnen bewonersinitiatieven ondersteunen. Een stappenplan helpt daarbij, zo leggen Machteld Hooyman en Peter Timmer uit.

Analyse

4 september 2025

Stedenbouwkundig plan 't Goy door Gemeente Houten (bron: Gemeente Houten)

In het Houtense dorp ’t Goy zetten bewoners zelf een gebiedsontwikkeling in gang

Bewonersstichting Mooi ’t Goy wachtte niet op de gemeente, maar nam het heft in eigen handen door zelf een masterplan voor 54 woningen voor lokale woningzoekenden te maken. Een belangrijke stap voor het dorp, al was de weg ernaartoe uitputtend.

Uitgelicht
Casus

3 september 2025