2013.10.07_Vergroenen en verdienen

Groen innovatiebeleid nodig voor behoud internationale concurrentiepositie

7 oktober 2013

3 minuten

Onderzoek Wil Nederland een rol van betekenis blijven spelen in de wereldeconomie, dan zal ons land fors moeten inzetten op vergroening. Concurrerende buurlanden – vooral Duitsland en Denemarken – zijn al verder door ambitieuze, langjarige doelstellingen en forse investeringen in kennis. De vergroening kan niet alleen van bedrijven komen, de overheid heeft een belangrijke rol. Wat nodig is, is een stevig groen innovatiebeleid dat meer dan nu ondersteuning van vernieuwende kleine, snelgroeiende bedrijven centraal zet: de uitdagers.

Dit schrijft het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) in het signalenrapport ‘Vergroenen en verdienen – op zoek naar kansen voor de Nederlandse economie’, dat vandaag is verschenen.

Nederland is kwetsbaar

Recent daalde Nederland op de internationale concurrentieladder. Nog steeds behoren we tot de 10 meest concurrerende landen ter wereld, maar het is de vraag of we ook in de toekomst kunnen blijven wedijveren met de wereldtop. Nederland loopt namelijk achter op het gebied van groene innovatie. Daar komt bij dat de Nederlandse economie en vooral onze export sterk leunen op sectoren die veel energie en materialen gebruiken. Dat maakt ons kwetsbaar als grondstofprijzen stijgen of de beschikbaarheid onzeker wordt.

We moeten zuiniger omspringen met onze natuurlijke hulpbronnen en verdere aantasting van ons leefmilieu beperken. Om op termijn concurrerend te blijven, zijn andere producten en productieprocessen nodig. Dat vergt een forse inzet op groene innovatie.

Concurrenten zetten fors in op vergroening

Belangrijke concurrenten van Nederland als Denemarken en Duitsland zijn al vroeg begonnen fors op vergroening in te zetten en voeren al decennia stabiel beleid dat deze ambitie ondersteunt. Deze landen doen meer dan Nederland aan groene innovaties, en maken duidelijke keuzes op basis van hun sterke kanten. Zo investeert Duitsland veel in hernieuwbare energie. De succesvolle Deense inzet op innovatie in het midden- en kleinbedrijf (MKB) is een voorbeeld dat Nederland kan inspireren. Duitsland en Denemarken zijn nu beter gepositioneerd in de snel groeiende markt voor groene technologie – een mondiale markt die voor 2025 wordt geschat op 4.400 miljard dollar. Een goede groene innovatiestrategie is nodig om te zorgen dat Nederland kan profiteren van de ontwikkeling van die markt.

Van industriebeleid naar innovatiebeleid

Een succesvol groen innovatiesysteem draait om ondernemerschap, kennisinvesteringen, de verspreiding van kennis en het vermarkten daarvan. Nu investeren in innovatie en een groene groeistrategie, betaalt zich in de toekomst dubbel en dwars terug, ook in een betere concurrentiepositie. Het is dan ook van belang om de trend van het dalende aandeel overheidsuitgaven aan onderzoek en ontwikkeling in Nederland om te buigen en zo meer investeringen in kennis te realiseren. Het bestaande Topsectorenbeleid zou moeten worden aangescherpt om de groene ambities te kunnen realiseren. Het loont om de innovatiestrategie te baseren op de sterke kanten van Nederland. Het PBL belicht in dit signalenrapport vooral de kansen op de brede terreinen biobased, circulaire economie en duurzame gebouwde omgeving. Meer dan nu het geval is zou de visie op vergroening leidend moeten zijn, en moet er aandacht komen voor nieuwe, snelgroeiende bedrijven: de uitdagers van de gevestigde orde. Daar komen de radicale vernieuwingen vandaan.


Cover: ‘2013.10.07_Vergroenen en verdienen’



Meest recent

Rinske Brand Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Flore Zoe)

24 euro rendement voor elke euro in cultuur, maar dat is niet het belangrijkste

Waarom toch die drang om het rendement van maatschappelijke functies in gebiedsontwikkeling te meten, liefst in harde euro’s? Dat is niet de heilige graal, stelt Rinske Brand. Opbrengsten zijn er altijd, het ligt er alleen aan wat je meet.

Opinie

19 augustus 2025

Agroforestry op Utopia Eiland door Stichting Weerwoud (bron: Stichting Weerwoud)

Utopia Eiland maakt de toekomst van stadslandbouw en natuurherstel zichtbaar

Tussen gewassen, agroforestry en kunstwerken experimenteert Utopia Eiland met stedelijk groen en lokale voedselproductie. Iedereen ziet het belang in, maar structurele steun vanuit beleid blijft nog uit.

Casus

18 augustus 2025

Weekoverzicht Cover door Ineke Lammers (bron: gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van het vergroten van de keuzemogelijkheden

Deze week ging het ging het op Gebiedsontwikkeling.nu vooral over het vergroten van de keuzemogelijkheden voor gebiedsontwikkelaars. En onderzoeker Wendy de Hoog vertelt over de gebiedsontwikkeling Senakw in het Canadese Vancouver.

Weekoverzicht

14 augustus 2025