New York - June 2, 2018: A view down a busy avenue street, People walk on busy streets door Helen89 (bron: shutterstock)

Meer ruimte voor de voetganger is goed voor de stad, maar vergroot ook de ongelijkheid

8 februari 2023

3 minuten

Onderzoek Onderzoek in de 35 grootste en drukste stedelijke gebieden van Amerika laat zien dat de positie van de voetganger in de stad essentieel is. Krijgt de voetganger de ruimte, dan wordt een wijk aantrekkelijker en stijgen de vastgoedprijzen. Alleen groeit daarmee direct ook de sociale ongelijkheid in de steden.

Wetenschappers hebben gebiedsontwikkelaars de afgelopen jaren al veel bijgebracht over wandelen en wandelpaden in steden. Wil je de openbare ruimte aantrekkelijker maken voor wandelaars (en gebruikers daarmee aansporen tot beweging)? Kijk dan vooral verder dan alleen de fysieke ingrepen en neem ook naar het gevoelsaspect mee. Inzetten op het vergroten van de ‘wandelbaarheid’ van de stad kan de bewoners van de stad ook minder eenzaam maken omdat de betrokkenheid tussen bewoners onderling wordt vergroot. En een andere studie toont aan dat goede, groene wandelfaciliteiten die de dagelijkse behoeften in een stad met elkaar verbinden, zorgen voor meer fysieke activiteit bij de bewoners.

Economische winst

De Amerikaanse non-profit organisatie Smart Growth America brengt elk jaar het Foot Traffic Ahead-rapport uit. In dit onderzoek kijken de onderzoekers niet zozeer naar de manier hoe bewoners aan het wandelen kunnen worden gebracht. De insteek is vooral: wat levert het de steden economisch gezien op als mensen massaal de auto laten staan. Het begrip walkability staat centraal in het rapport. In de 35 grootste en drukste stedelijke gebieden van Amerika is gekeken of bewoners in staat zijn om de belangrijkste voorzieningen lopend binnen 30 minuten te bereiken. Is dat het geval, dan is de buurt walkable.

In buurten waar de bezoekers binnen 30 minuten alle voorzieningen kunnen bereiken, liggen de vastgoedprijzen 40 procent hoger

De 2023-editie van Foot Traffic Ahead laat zien dat het verbeteren van de walkability ook financiële gevolgen kan hebben. De onderzoekers concluderen dat de commerciële vastgoedprijzen in de walkable buurten ruim 40 procent hoger liggen dan in wijken waar een auto noodzakelijk is. De huizenprijzen doen hier weinig voor onder; ook deze zijn in de beloopbare buurten 34 procent hoger dan in de wijken waar voetgangers niet van de juiste infrastructuur gebruik kunnen maken.

Extra aantrekkelijke wijken

Deze verschillen ontstaan volgens Smart Growth America omdat de wijken die wél geschikt zijn om te lopen als veel aantrekkelijker worden ervaren door bewoners. De vraag naar dit soort woonmilieus is groot, terwijl het aanbod van dit soort buurten en wijken in veel grote Amerikaanse steden juist heel gering is. Vooral de binnensteden, de zogeheten downtowns, scoren van oudsher heel slecht op het gebied van voetgangersvoorzieningen. Dat maakt de wijken waar voorzieningen wél goed te voet bereikbaar zijn extra aantrekkelijk. De coronapandemie heeft dit proces alleen maar versterkt, blijkt uit het rapport. De Amerikaanse stadscentra werden door de pandemie minder aantrekkelijk, maar in de walkable wijken gebeurde het tegenovergestelde.

BOSTON - JUNE 9: People walk in pedestrian zone on June 9, 2013 in Boston. Boston is the capital and largest city of the US state of Massachusetts. 4.1 million people live in Boston urban area. door Tupungato (bron: shutterstock)

‘BOSTON - JUNE 9: People walk in pedestrian zone on June 9, 2013 in Boston. Boston is the capital and largest city of the US state of Massachusetts. 4.1 million people live in Boston urban area.’ door Tupungato (bron: shutterstock)


De oplossing voor gebiedsontwikkelaars wereldwijd: creëer gemengde gebieden waar de stad wat aan heeft en zorg dat deze gebieden goed bereikbaar zijn voor voetgangers. En vergeet de voetganger niet alleen bij herontwikkelingen, maar geef de voorzieningen voor deze groep een prominente plaats in de gebiedsontwikkeling. Zo zorg je én voor de (al bekende) gezondheidswinst en kun je als gemeente tegelijkertijd ook economische winst realiseren.

Gentrificatie

Maar, waarschuwen de onderzoekers, in de Amerikaanse steden hebben deze ontwikkelingen wel een schaduwkant. Omdat de wijken met volop walkability zo enorm in trek zijn, ontstaat hier een gentrificatieproces. Het maakt de gebieden voor veel mensen onbetaalbaar (een proces waar Amerikaanse steden vaker mee te maken hebben na ingrepen in de openbare ruimte). De focus op het realiseren van genoeg betaalbare woningen is volgens de onderzoekers dan ook van groot belang wanneer je als gebiedsontwikkelaar kijkt naar het realiseren of herontwikkelen van walkable gebieden.


Lees het volledige onderzoek op de site van Smart Growth America.


Cover: ‘New York - June 2, 2018: A view down a busy avenue street, People walk on busy streets’ door Helen89 (bron: shutterstock)


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Gorinchem, een van de locaties van het Erfgoed Deal-project Linielandschap Waaldijk door Manon Munnix (bron: RCE)

Van achteren naar voren in het proces, erfgoed wordt eerder betrokken

Erfgoed kwam vaak te laat in beeld als ruimtelijke plannen al getekend waren. Nu zit de erfgoedsector geregeld vooraan. Hans-Lars Boetes en Anouk Fienieg (beide RCE) vertellen over deze omslag.

Interview

22 december 2025

TU Delft Faculteit Bouwkunde door Rosa de Wolf (bron: Blauwdruk)

Vergroening en verwatering opnieuw de trend in ontwerpland

Het is een traditie: de jaarlijkse presentatie van de stand van de landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland. Jaap Modder is onder de indruk van de ontwerpkracht maar kritisch over de rol van ontwerpers bij de grote woningbouwproductie.

Recensie

19 december 2025

Dit was de week van leren door te doen door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van leren door te doen

Ons lerend vermogen stond deze week centraal. Lessen van de Gouden Piramide, de inzichten van de lokale aanpak in Alphen aan den Rijn bij het bouwen voor starters en de 11 PPS-tips die het werken aan de gebiedsontwikkeling Haverleij heeft opgeleverd.

Weekoverzicht

18 december 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op