Stad - Pixabay door Christop00 (bron: Pixabay)

Onderzoek: dichtheid minder belangrijk voor verspreiding corona dan gedacht

6 oktober 2020

2 minuten

Onderzoek Niet de dichtheid van steden, maar de verbinding tussen stedelijke gebieden zorgt voor een snellere verspreiding van het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek naar het voorkomen van Covid-19 in bijna duizend stedelijke gebieden in de Verenigde Staten.

Het is een vaak terugkerende discussie: zijn steden met een hoge dichtheid juist veiliger of gevaarlijker vanwege het coronavirus? Kijkend naar het aantal besmettingen in Nederland lijkt ‘gevaarlijk’ de meest logische conclusie, met zwaartepunten in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Eindhoven. 

Minder sterfgevallen

Onderzoek dat deze zomer verscheen in Journal of the American Planning Association biedt meer nuance. Drie onderzoekers (één gezondheidswetenschapper en twee planologen) keken naar de data van bijna duizend stedelijke gebieden in de Verenigde Staten. Tot niemands verbazing blijkt daaruit dat hoe meer mensen in een stedelijk gebied wonen, hoe meer infecties (en daaruit volgende sterfgevallen) plaatsvinden. 

Maar maken de onderzoekers de cijfers relatief, dan blijkt het aantal mensen per vierkante kilometer niet significant van invloed te zijn op het aantal infecties. “We vinden geen bewijs dat dunbevolkte gebieden meer immuun zijn voor de pandemie of minder sterfgevallen kennen.” Mogelijk komt dit omdat in drukke gebieden mensen zich beter aan de regels voor social distancing houden, luidt de verklarende hypothese. Bovendien kennen gebieden met hoge dichtheden significant minder sterfgevallen door het coronavirus, vermoedelijk doordat dichtbevolkte steden betere en meer ziekenhuizen hebben dan dunbevolkte gebieden. 

Sleutelrol

De onderzoekers stellen daarom voor dat niet dichtheid de belangrijkste oorzaak is voor de snelle verspreiding van het coronavirus, maar connectiviteit. “Grote stedelijke gebieden met een hoger aantal gemeenten die nauw verbonden zijn door economische, sociale en infrastructurele relaties, zijn het meest kwetsbaar voor een pandemische uitbraak”, concluderen zij. “Het is aannemelijker dat zij toeristen en zakenmensen met elkaar en de rest van de wereld uitwisselen, waardoor zij het risico op grensoverschrijdende infecties vergroten.” 

De onderzoekers adviseren planners en andere ontwikkelaars daarom om toch vooral zo compact mogelijke gebieden te realiseren, om zo het aantal infecties én sterfgevallen te beperken. “De rol van planners en lokale overheden in het adresseren van pandemieën is cruciaal, maar niet door lage dichtheden en randstedelijke ontwikkelingen te promoten”, concluderen de onderzoekers. “Zij spelen daarentegen wel een sleutelrol in het toepassen van maatregelen voor de effectieve toepassing van social distancing."

Cover: Pixabay

Bekijk het onderzoek ‘Does Density Aggravate the COVID-19 Pandemic Early Findings and Lessons for Planners

GIS-docent Bert van Rest laat op LinkedIn zien op hoeveel plekken in Nederland je hooguit 15 minuten hoeft te reizen om alle belangrijke voorzieningen te bereiken. Zijn conclusie: “Ja, Nederland is grotendeels al een 15-minuten-stad.”


Cover: ‘Stad - Pixabay’ door Christop00 (bron: Pixabay) onder CC0 1.0, uitsnede van origineel


Inge Janse - 2021 door Sander van Wettum (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Door Inge Janse

Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Rij deelfietsen in Antwerpen door Martin Bergsma (bron: shutterstock)

Traditioneel fietsdeelvervoer kan veel ruimte besparen

In een moderne gebiedsontwikkeling is de introductie van deelmobiliteit inmiddels meer regel dan uitzondering, maar de vorm is vaak wel onderwerp van discussie. Eindhoven onderzoekt de voordelen van een ‘ouderwets’ stadsbreed deelfietssysteem.

Onderzoek

18 september 2025

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op