Stad - Pixabay door Christop00 (bron: Pixabay)

Onderzoek: dichtheid minder belangrijk voor verspreiding corona dan gedacht

6 oktober 2020

2 minuten

Onderzoek Niet de dichtheid van steden, maar de verbinding tussen stedelijke gebieden zorgt voor een snellere verspreiding van het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek naar het voorkomen van Covid-19 in bijna duizend stedelijke gebieden in de Verenigde Staten.

Het is een vaak terugkerende discussie: zijn steden met een hoge dichtheid juist veiliger of gevaarlijker vanwege het coronavirus? Kijkend naar het aantal besmettingen in Nederland lijkt ‘gevaarlijk’ de meest logische conclusie, met zwaartepunten in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Eindhoven. 

Minder sterfgevallen

Onderzoek dat deze zomer verscheen in Journal of the American Planning Association biedt meer nuance. Drie onderzoekers (één gezondheidswetenschapper en twee planologen) keken naar de data van bijna duizend stedelijke gebieden in de Verenigde Staten. Tot niemands verbazing blijkt daaruit dat hoe meer mensen in een stedelijk gebied wonen, hoe meer infecties (en daaruit volgende sterfgevallen) plaatsvinden. 

Maar maken de onderzoekers de cijfers relatief, dan blijkt het aantal mensen per vierkante kilometer niet significant van invloed te zijn op het aantal infecties. “We vinden geen bewijs dat dunbevolkte gebieden meer immuun zijn voor de pandemie of minder sterfgevallen kennen.” Mogelijk komt dit omdat in drukke gebieden mensen zich beter aan de regels voor social distancing houden, luidt de verklarende hypothese. Bovendien kennen gebieden met hoge dichtheden significant minder sterfgevallen door het coronavirus, vermoedelijk doordat dichtbevolkte steden betere en meer ziekenhuizen hebben dan dunbevolkte gebieden. 

Sleutelrol

De onderzoekers stellen daarom voor dat niet dichtheid de belangrijkste oorzaak is voor de snelle verspreiding van het coronavirus, maar connectiviteit. “Grote stedelijke gebieden met een hoger aantal gemeenten die nauw verbonden zijn door economische, sociale en infrastructurele relaties, zijn het meest kwetsbaar voor een pandemische uitbraak”, concluderen zij. “Het is aannemelijker dat zij toeristen en zakenmensen met elkaar en de rest van de wereld uitwisselen, waardoor zij het risico op grensoverschrijdende infecties vergroten.” 

De onderzoekers adviseren planners en andere ontwikkelaars daarom om toch vooral zo compact mogelijke gebieden te realiseren, om zo het aantal infecties én sterfgevallen te beperken. “De rol van planners en lokale overheden in het adresseren van pandemieën is cruciaal, maar niet door lage dichtheden en randstedelijke ontwikkelingen te promoten”, concluderen de onderzoekers. “Zij spelen daarentegen wel een sleutelrol in het toepassen van maatregelen voor de effectieve toepassing van social distancing."

Cover: Pixabay

Bekijk het onderzoek ‘Does Density Aggravate the COVID-19 Pandemic Early Findings and Lessons for Planners

GIS-docent Bert van Rest laat op LinkedIn zien op hoeveel plekken in Nederland je hooguit 15 minuten hoeft te reizen om alle belangrijke voorzieningen te bereiken. Zijn conclusie: “Ja, Nederland is grotendeels al een 15-minuten-stad.”


Cover: ‘Stad - Pixabay’ door Christop00 (bron: Pixabay) onder CC0 1.0, uitsnede van origineel


Inge Janse - 2021 door Sander van Wettum (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Door Inge Janse

Voormalig adjunct-hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Fietspad langs fruitbomen in bloesem, Betuwe door Wolf-photography (bron: Shutterstock)

TNO en RIVM ontwikkelen universele indicatorenset voor een gezonde leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving.

Analyse

21 mei 2025

Stadsveteraan, Amsterdam door AM (bron: AM)

Zo is (sociale) woningbouw voor senioren in de stad wél mogelijk

De vergrijzing neemt toe, maar het aantal seniorenwoningen groeit nauwelijks door hoge kosten en weinig beschikbare grond. Twee Amsterdamse sociale woonconcepten voor senioren lukt het wél. Wat valt hiervan te leren?

Uitgelicht
Casus

21 mei 2025

Surveillance Software in Tallinn door Gorodenkoff (bron: Shutterstock)

De opmars van AI, dit is een routekaart voor toekomstbestendige steden

De opkomst van AI zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of dit al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken.

Onderzoek

20 mei 2025