2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige_660

Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige

13 februari 2013

2 minuten

Nieuws Omarm de complexiteit. Verhuis mee van de wereld van één (één plan, één partij, één besluit) naar de wereld van meer.

De positie van de stedenbouwkundige is verzwakt de afgelopen decennia. Verbreed vakmanschap is een manier om de stedenbouwer weer in het hart te zetten van de ruimtelijke opgave.

Welke overwegingen hebben we daarbij:

  • Alleen met kennis van én ontwerp én proces én debat kan de ruimtelijk ontwerper een sterke positie behouden of verwerven. De stedenbouwkundige moet in een ingewikkeld krachtenvloed opereren. De veranderkunde levert ons het instrumentarium om die positie inhoud te geven en te versterken.

  • De planvorming in onze huidige maatschappij is dermate complex dat er geen lineaire strategie bestaat voor een eenduidig doel. Organische ontwikkeling is de enige sleutel tot vitaliteit.

Welke concrete aanbevelingen zijn er voor de stedenbouwer:

  • Omarm de complexiteit. Verhuis mee van de wereld van één (één plan, één partij, één besluit) naar de wereld van meer. (Geert Teisman op de werkconferentie .)

  • Wees bereid tot collectief ontwerp. Breng anderen in positie en versterk elkaar; dat zal ook uiteindelijk jouw positie als ontwerper versterken. Weet dus welke rol je kan spelen in het proces.

  • Praat niet alleen met belanghebbenden, maar teken ook met hen samen aan een ontwerp. Dat brengt andere uitwisseling tot stand en geeft hen het gevoel dat het ook hun plan is. Tekenen geeft een andere dynamiek dan praten en stelt je vak centraal. (Zie bijdrage Larry Beasley.)

  • Stedenbouw is nooit een private praktijk, maar altijd een publieke activiteit. Voor het uitoefenen daarvan moet je kennis en gereedschap verwerven.

  • Wees luisteraar en gespreksleider; die modereert, agendeert, intervenieert en als ontwerper werkt tussen een veelheid aan partijen.

  • Zoek de vraag achter de vraag en breng het krachtenveld in beeld. En begrijp de opgave: gaat het om een verbetering, om een verandering of om een complete innovatie?

  • Durf te schakelen in de aanpak, er zijn immers verschillende processtijlen. Dus kies beurtelings voor het mobiliseren van energie, het verwerven van kennis , voor samenwerking of voor het blootleggen van tegenstellingen.

  • Begrijp het proces. Zijn deelnemers bezig met strategie of machtsuitoefening, zoeken ze informatie, willen ze mee stimuleren of afremmen, of juist samen ontwikkelen. Of gaat het om pure informatie en rationele planning. (Zie de participatieladder in het slotessay.)

  • Onderken de vele verschillende rollen die het ontwerp kan hebben: het denken oprekken, het voorspellen van veranderingen, oplossingen en consequenties verbeelden, ideeën verbinden, uitnodigen tot meedenken.

  • Zie je werk ook als een maatschappelijke bijdrage. Alleen als je dat vanzelfsprekend vindt ontwikkel je vanuit eigen kennis en ervaring een plan dat maatschappelijk gedragen is.


Cover: ‘2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige_660’



Meest recent

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Luchtfoto van Eindhoven in de vroege herfst door Jacob Boomsma (bron: shutterstock)

Met de Nota Ruimte legt het Rijk de ruimtelijke puzzel bij de regio’s, maar levert zelf geen bijdrage

De Ontwerp-Nota Ruimte komt met een landsdekkende opdeling in regio’s, als basis voor de nationale ruimtelijke strategie, maar blijkt ook de panacee voor een verder visie- en besluiteloos Rijk – aldus Maaike Postma en Sjors de Vries.

Uitgelicht
Opinie

6 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op