2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige_660

Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige

13 februari 2013

2 minuten

Nieuws Omarm de complexiteit. Verhuis mee van de wereld van één (één plan, één partij, één besluit) naar de wereld van meer.

De positie van de stedenbouwkundige is verzwakt de afgelopen decennia. Verbreed vakmanschap is een manier om de stedenbouwer weer in het hart te zetten van de ruimtelijke opgave.

Welke overwegingen hebben we daarbij:

  • Alleen met kennis van én ontwerp én proces én debat kan de ruimtelijk ontwerper een sterke positie behouden of verwerven. De stedenbouwkundige moet in een ingewikkeld krachtenvloed opereren. De veranderkunde levert ons het instrumentarium om die positie inhoud te geven en te versterken.

  • De planvorming in onze huidige maatschappij is dermate complex dat er geen lineaire strategie bestaat voor een eenduidig doel. Organische ontwikkeling is de enige sleutel tot vitaliteit.

Welke concrete aanbevelingen zijn er voor de stedenbouwer:

  • Omarm de complexiteit. Verhuis mee van de wereld van één (één plan, één partij, één besluit) naar de wereld van meer. (Geert Teisman op de werkconferentie .)

  • Wees bereid tot collectief ontwerp. Breng anderen in positie en versterk elkaar; dat zal ook uiteindelijk jouw positie als ontwerper versterken. Weet dus welke rol je kan spelen in het proces.

  • Praat niet alleen met belanghebbenden, maar teken ook met hen samen aan een ontwerp. Dat brengt andere uitwisseling tot stand en geeft hen het gevoel dat het ook hun plan is. Tekenen geeft een andere dynamiek dan praten en stelt je vak centraal. (Zie bijdrage Larry Beasley.)

  • Stedenbouw is nooit een private praktijk, maar altijd een publieke activiteit. Voor het uitoefenen daarvan moet je kennis en gereedschap verwerven.

  • Wees luisteraar en gespreksleider; die modereert, agendeert, intervenieert en als ontwerper werkt tussen een veelheid aan partijen.

  • Zoek de vraag achter de vraag en breng het krachtenveld in beeld. En begrijp de opgave: gaat het om een verbetering, om een verandering of om een complete innovatie?

  • Durf te schakelen in de aanpak, er zijn immers verschillende processtijlen. Dus kies beurtelings voor het mobiliseren van energie, het verwerven van kennis , voor samenwerking of voor het blootleggen van tegenstellingen.

  • Begrijp het proces. Zijn deelnemers bezig met strategie of machtsuitoefening, zoeken ze informatie, willen ze mee stimuleren of afremmen, of juist samen ontwikkelen. Of gaat het om pure informatie en rationele planning. (Zie de participatieladder in het slotessay.)

  • Onderken de vele verschillende rollen die het ontwerp kan hebben: het denken oprekken, het voorspellen van veranderingen, oplossingen en consequenties verbeelden, ideeën verbinden, uitnodigen tot meedenken.

  • Zie je werk ook als een maatschappelijke bijdrage. Alleen als je dat vanzelfsprekend vindt ontwikkel je vanuit eigen kennis en ervaring een plan dat maatschappelijk gedragen is.


Cover: ‘2013.02.13_Stedenbouw als veranderkracht: Voor de stedenbouwkundige_660’



Meest recent

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op