Uit de publicatie Monitor Nieuwe Woningen​ van de NEPROM blijkt dat in het eerste kwartaal van 2019 slechts 7.000 nieuwbouwwoningen in verkoop werden gebracht, tegen 8.500 vorig jaar in het eerste kwartaal. Het aantal bouwvergunningen voor nieuwe koopwoningen nam in dezelfde periode zelfs met 35% af. NEPROM-voorzitter Desirée Uitzetter: “De sector kampt vooral met te weinig bouwcapaciteit en oplopende kosten. De pijplijn van onderhanden woningbouwprojecten zit overvol. Er wordt op dit moment aan 90.000 koopwoningen tegelijk gebouwd, dus die al verkocht zijn maar nog niet zijn opgeleverd. Vijf jaar geleden waren dat er nog geen 50.000. De bouw komt mensen tekort om nieuwe projecten in aanbouw te nemen. En dus kunnen ontwikkelaars niet meer nieuwe woningen in verkoop brengen.”

Te weinig woningbouwlocaties

De grote schaarste aan koopwoningen en aan bouwcapaciteit leidt er toe dat de prijzen van woningen verder oplopen. Daar komt bij dat er steeds minder bouwlocaties beschikbaar komen. Desirée Uitzetter: “De meeste zogenoemde VINEX-locaties aan de randen van de steden met veel eengezinswoningen zijn klaar. Provincies en gemeenten staan nauwelijks nog woningbouw buiten de steden toe. In plaats daarvan wil de overheid dat er binnen de steden, op oude bedrijventerreinen en oude spoorwegemplacementen en havengebieden gebouwd wordt. Het gaat dan vooral om appartementen en woontorens. Het ontwikkelen van dit soort binnenstedelijke bouwprojecten is echter heel complex en kostbaar en het kost veel meer tijd dan het bouwen van nieuwbouwwijken aan de randen van de steden. Daardoor neemt het gemiddelde bouwtempo nog verder af”.

Oplopende kosten

Een groot probleem voor de ontwikkelaars is ook dat de kosten van nieuwbouw steeds hoger worden. Dat komt volgens de NEPROM onder andere door aardgasvrij en energieneutraal bouwen, maar ook door tal van wensen van gemeenten voor duurzaamheid en door de oplopende grondprijzen. Volgens de ontwikkelaars is de kwaliteit van de nieuwbouw wel veel hoger dan van oudere huizen, maar dat vertaalt zich ook in hogere verkoopprijzen. Veel nieuwbouwkopers moeten daardoor noodgedwongen afhaken. Ze kunnen het gewoon niet meer betalen. Volgens NEPROM-voorzitter Desirée Uitzetter is het belangrijk dat naast meer bouwcapaciteit en meer nieuwbouwlocaties, gemeenten terughoudender worden met het stellen van aanvullende eisen omdat het daardoor nog veel kostbaarder wordt om nieuwe woningen te bouwen.

Woningtekort blijft hoog

Volgens de projectontwikkelaars blijft het tekort aan nieuwe koopwoningen ook in de komende jaren hoog. Uitzetter: “Er is enorm veel vraag naar nieuwbouwwoningen, maar we verwachten niet dat we op korte termijn meer nieuwe woningen in verkoop kunnen brengen. Het tekort aan bouwcapaciteit en aan woningbouwlocaties blijft voorlopig nog wel even bestaan. Bovendien dreigt het aantal bouwvergunningen nog verder af te nemen door de stikstofproblematiek. We horen nu van veel bedrijven en gemeenten dat vergunningsprocedures voor nieuwbouwplannen worden stilgelegd vanwege de recente uitspraak van de Raad van State, waarmee het Programma Aanpak Stikstof ongeldig is verklaard. Als daar niet deze zomer nog een oplossing voor wordt gevonden, dan neemt het aanbod van nieuwe koopwoningen nog veel verder af.” 

Aantallen nieuwbouwkoopwoningen en bouwvergunningen per kwartaal in Nederland. Bron: Monitor Nieuwe Woningen, NEPROM / TU Delft​

Cover: “flats nieuwbouw lange nieuwstraat ijmuid” (Public Domain) by Summers Day 333