Winkelcentrum Hoog Catharijne door Frans Berkelaar (bron: Flickr)

Verbouwen met de winkel open

27 augustus 2013

4 minuten

Casus Het goed functionerende, maar gedateerde winkelcentrum Hoog Catharijne wordt veertig jaar na de bouw ingrijpend vernieuwd. Het wordt lichter en ruimer. De aansluiting op de binnenstad wordt natuurlijker en de verbinding met het station beter. De stad Utrecht groeit hard, maar de winkelvoorzieningen in het centrum groeien niet mee. Op zaterdag lopen mensen vast op de Oude Gracht en in de Radboudtraverse. Met meer dan 26 miljoen bezoekers per jaar is Hoog Catharijne het drukst bezochte winkelcentrum van Nederland en de Radboudtraverse de drukste winkelstraat*. Naast een ingrijpende restyling wordt het winkelcentrum dan ook uitgebreid met 35.000 vierkante meter. De stad krijgt een nieuwe impuls door de terugkomst van de Catharijnesingel die in 1970 werd gedempt. Een complexe opgave, zeker in combinatie met de vele lopende projecten in het Utrechtse stationsgebied: ‘Het is bouwen op een postzegel’, aldus eigenaar Corio.

Nieuw Hoog Catharijne

Projectgegevens

Locatie: 
Herontwikkeling winkelcentrum. 

Programma: 
Uitbreiding van 35.000 m2;
Vijflaagse parkeerkelder (1.300 parkeerplaatsen);
Woningen:
- De Vredenburg: 76 appartementen boven winkelgedeelte
- Entreegebouw: 60 woningen boven winkelgedeelte

Partijen: 
Opdrachtgever (eigenaar): Corio
Architect: Altoon + Porter Architects en Oeverzaaijer
Aannemer: BAM

Fasering: 
Uitvoering 2009-2019, zie schema.
Afgelopen juli is het bestemmingsplan Nieuw Hoog Catharijne vastgesteld.

Financiering: 
Investering van 450 miljoen. 

Schuifpuzzel

In de komende 20 jaar zal het aantal reizigers op OV-hub Utrecht centraal naar verwachting bijna verdubbelen van 55 miljoen naar 100 miljoen reizigers per jaar. De groei en vernieuwing van Utrecht centraal is een belangrijk gegeven voor Hoog Catharijne, de schakel tussen station en binnenstad. Het is echter niet de aanleiding voor de vernieuwing van het winkelcentrum. Dat is het gegeven dat verschillende projecten (het station, het muziekcentrum, het Jaarbeursterrein) gelijktijdig toe waren aan vernieuwing. Daardoor is naast de drukte van reizigers een drukte van bouwende partijen ontstaan: de gemeente, Corio, ProRail en NS. De bouwwerkzaamheden startten in 2009 met de bouw van woonwinkelgebouw De Vredenburg. In de afgelopen jaren kwamen daar steeds meer bouwprojecten bij. Daarmee wordt het steeds complexer. Dat vraagt veel afstemming. Enerzijds logistiek: het afstemmen van de aan- en afvoer en wie wanneer mag werken. Anderzijds in de communicatie: er wordt intensief overlegd, zowel tussen de partijen onderling als met bewoners en winkeliers. Om te communiceren als één afzender wordt een gezamenlijke imagocampagne, CU, gevoerd. En de partners verzorgen in onderlinge samenwerking presentaties en rondleidingen vanuit het Infocentrum.

Naast de afstemming met andere projecten is de verbouwing van het winkelcentrum op zich een complexe opgave. Het is verbouwen met de winkel (letterlijk) open. ‘Voor we begonnen, waren er al twee boeken volgeschreven over hoe je het zou moeten aanpakken!’ vertelt Eva Lambooij van Corio. Wat het complex maakt, is dat de doorvoerroute van Utrecht centraal naar de binnenstad vierentwintig uur per dag moet functioneren. Zo kan de huidige passage over de Catharijnesingel pas gesloopt worden als de nieuwe is voltooid. Deze noodzakelijke fasering zorgt ervoor dat de bouw veel langer duurt dan dat van een nieuw winkelcentrum: tien jaar tegenover drie à vier jaar. Het plaats maken voor werkzaamheden levert een ingewikkelde schuifpuzzel met winkeliers op. Beschikbare ruimte in het winkelcentrum wordt als schuifruimte gebruikt, en waar mogelijk worden tijdelijke winkels gebouwd. Eva Lambooij: ‘We vinden het belangrijk om zelf ook (weer) op Hoog Catharijne gevestigd te zijn. Je ziet wat er gebeurt en wat niet goed gaat. Het maakt het overleg met bewoners en winkeliers anders. We ervaren immers hetzelfde.’

Winkelcentrum als platform

Naast de fysieke verbinding met de stad (zie kader) wordt ook de samenwerking met de stad versterkt. De stad wordt door middel van evenementen naar binnen gehaald. Eva Lambooij: ‘Met 26 miljoen bezoekers per jaar is Hoog Catharijne een enorm platform voor anderen, bijvoorbeeld voor het promoten van een voorstelling of film. Corio stimuleert dit vanuit de visie dat een winkelcentrum meer moet bieden dan een verzameling winkels; er moet van alles te doen zijn. Tijdelijke functies en evenementen zorgen voor levendigheid en nieuwe betekenis en geven bezoekers een sneak preview van het nieuwe winkelgebied. Een voorbeeld is het tijdelijk heropende Mirliton Theater. Het kleine, verstopte theater werd in de jaren 80 gesloten. Jaren gebeurde er niets, maar anderhalf jaar geleden is het theater in ere hersteld. Corio stelt het ter beschikking tot er iets anders komt.

Op cultureel vlak is er dus ruimte voor bottom-up initiatief binnen de herontwikkeling door Corio. Illustratief is de internationale kunstmanifestatie ‘Call of the Mall’ die momenteel plaatsvindt voor een periode van drie maanden, met werk van meer dan 25 kunstenaars. De tentoonstelling trok landelijke publiciteit en in de eerste vier weken van ‘Call of the Mall’ waren er 45 duizend extra bezoekers ten opzichte van dezelfde periode in 2012. ‘Call of the Mall’ functioneert zo als pilot en geeft eigenaar Corio meer inzicht in nieuwe doelgroepen en functies voor het vernieuwde winkelcentrum. De manifestatie is georganiseerd door de Stichting Kunst in het Stationsgebied en de gemeente Utrecht. Een ander voorbeeld is de openluchtbioscoop in de bouwput, die vorig jaar werd opgetuigd in het kader van het Nederlands Film Festival. Bezoekers van de openluchtbioscoop kregen tevens een sneak preview van het nieuwe winkelgebied Singelborch.

Verbouwen met de winkel open - Afbeelding 1

Een levensechte versie van de iconische Tank Man in de Utrechtse winkeltraverse, onderdeel van kunstmanifestatie ‘Call of the Mall’. Vanwege zijn grote populariteit vergezeld van een bewaker. Bron: Corio

‘Verbouwen met de winkel open - Afbeelding 1’


*Bron: Locatus

Passages uit deze tekst zijn afkomstig van http://cu2030.nl/page/nieuw-hoog-catharijne.

Overige bronnen:

Zie ook:

- Interview Jan Willem Weissink, ceo Corio Nederland
- Kansen pakken in de tussentijd (over het Utrechtse stationsgebied)
- Van verkeersriool naar klinkende namen (over ontwikkelingen in het centrum van Den Haag)


Cover: ‘Winkelcentrum Hoog Catharijne’ door Frans Berkelaar (bron: Flickr)


Portret - Arienne Mak

Door Arienne Mak

Projectmedewerker bij Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft


Meest recent

Twentekanaal door hans engbers (bron: Shutterstock)

Goed nieuws voor stedelijke ontwikkeling regio’s, toekomst Lelylijn minder rooskleurig

Goed nieuws voor de verstedelijking van de Stedendriehoek, Twente en Limburg-Centraal, maakte Mona Keijzer gisteren bekend. Minder goed nieuws lijkt er voor de toekomst van de Lelylijn en Nedersaksenlijn te zijn.

Nieuws

13 november 2024

Luchtfoto polderlandschap met windmolens door Arun Viswam (bron: Shutterstock)

Het is tijd om de lange termijn-bril weer op te zetten

Door steeds met een korte termijn-bril naar grondexploitaties te kijken, verliezen we uit het oog dat op de lange termijn, grond helemaal niet zo risicovol is. En dus is het tijd om de lange termijn-bril weer op te zetten.

Analyse

12 november 2024

Winkelstraat in Venlo door Petr Pohudka (bron: Shutterstock)

Van stresstest tot menukaart: met deze nieuwe methode werken gemeenten aan een actieplan voor hittestress

Met de Menukaart Hitte kunnen gemeenten op lokale schaal aan de slag met het bestrijden van hitte in de gebouwde omgeving. Zo wordt het makkelijker een integraal plan te maken voor specifieke doelgroepen, type voorzieningen of gebouwen.

Onderzoek

12 november 2024