Go column cover 2

Weten wat je niet weet van de Omgevingswet

8 november 2018

2 minuten

Opinie De voorbereiding op de Omgevingswet, die in 2021 in werking treedt, is in volle gang. Overheden bepalen hun ambitie, sturingsfilosofie en de regels voor de fysieke leefomgeving. Maar kennen we de feiten al goed genoeg om de mogelijkheden van de Omgevingswet hierin mee te nemen?

Hoe soepel verloopt de overgang van het huidige omgevingsrecht naar de Omgevingswet? En wat kan en mag er straks (niet) in de fysieke leefomgeving? Dat wordt bepaald door de keuzes die op dit moment door overheden worden voorbereid. Hierbij is een belangrijk uitgangspunt van de Omgevingswet: ‘decentraal, tenzij’. Lokale bestuursorganen krijgen daarom meer beleidsruimte en -vrijheid. Hoe groot die ruimte en vrijheid precies zijn, staat onder meer in de aanvullingswetten en de invoeringswet van de Omgevingswet.

Het is mens eigen, aldus de Zweedse hoogleraar internationale gezondheid Hans Rosling, om te gissen gebaseerd op onbewuste en voorspelbare vooroordelen, in plaats van juiste data en actuele informatie. Ons probleem, zo stelt hij, is dat we niet weten wat we niet weten. Nu zijn wereldproblematiek en internationale gezondheid misschien van een andere orde dan de fysieke omgeving. Maar wat gebeurt er als we dit gedrag ook laten zien bij de invoering van de Omgevingswet? Missen we door kennisleemte dan (te) veel kansen? Blijven interessante mogelijkheden voor onze maatschappelijke opgaven, zoals de transitie naar duurzame energie, onbenut? En als je niet weet wat er allemaal te kiezen is en niet weet wat daarin de beperkingen zijn, kun je dan wel de juiste prioriteiten stellen?

Want wat valt er allemaal te kiezen? Nou, wat dacht je van: kies je als overheid voor strengere energiewaarden bij nieuwbouw? Stel je een soepelere geurnorm vast? Kies je voor een uitgebreid vergunningsstelsel voor bouwactiviteiten, een meldingsplicht, of voor algemene regels zonder vergunningsplicht? Kies je voor het loslaten van kostenverhaal bij gebiedsontwikkeling? Wil je stedelijke kavelruil stimuleren? Ga je werken met vragenbomen en toepasbare regels in het Digitaal Stelsel Omgevingswet? Welke maatregelen kun je treffen om bebouwing toe te staan dichtbij een veiligheidsrisicobron? Maak je de bruidsschatregels locatiespecifiek, en heeft dat het gewenste effect op bedrijven

Dit zijn allemaal richtinggevende keuzes die bestuursorganen uiteindelijk een keer moeten maken, simpelweg omdat de Omgevingswet ze die keuze geeft.

Ik denk dat we onze kennisleemte moeten vullen met feitenkennis. Werk je met de Omgevingswet, of aan opgaven in de fysieke leefomgeving zoals de energietransitie of woningbouwproductie? Dan is kennis van de aanvullingswetten en invoeringswet niet alleen onontbeerlijk, maar ook een verrijking. Want als je weet wat je nog niet wist, gaat er een hele leefomgeving voor je open.


Cover: ‘Go column cover 2’


Sarah Ros

Door Sarah Ros

Strategisch adviseur fysieke leefomgeving en Omgevingswet


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op