platform voor kennis, nieuws en opinie
Door Jeroen Mensink
17 aug 2012 - De winkelmarkt in Nederland is aan verandering onderhevig. Krimp, vergrijzing en vooral de invloed van internet op de manier waarop we winkelen zorgen voor een veranderend winkellandschap, zo vertelt Arno Ruigrok in het eerste interview in de reeks die we bij Gebiedsontwikkeling.nu gaan wijden aan winkelgebieden en de winkelmarkt. Natuurlijk is ook de crisis van invloed, maar omdat het plannen en realiseren - of transformeren - van winkelgebieden vaak een langere periode in beslag neemt, zijn ontwikkelingen op de kortere termijn minder gevoelig voor de economische conjunctuur. Zelfs voor de grote impact van de huidige economische crisis. Want hoewel de woonwinkelmarkt, die direct gerelateerd is aan verhuisbewegingen, het momenteel heel erg slecht doet, is dat geen algemeen beeld. Binnensteden in de grote steden (met name de top 20) doen het relatief nog steeds goed. Deze locaties blijken bovendien niet alleen afhankelijk van de investeringen van retailers, maar ook steden zelf investeren hier in de herstructurering van hun binnenstad.
Ontwikkelingen op internet zullen winkelgebieden niet overbodig maken. Het is niet of-of, maar en-en. Welke combinatie winkels zullen kiezen van verkoop en promotie op internet en verkoop en promotie in de winkel zal per branche en per ondernemer verschillen. ‘Multichanneling’ wordt dat verschijnsel genoemd. Toch neemt internetwinkelen maar 5 procent van de jaarlijkse totaalomzet voor zijn rekening en dit percentage groeit maar langzaam. Vooralsnog zijn met name boekhandels en reiswinkels hier het slachtoffer van, aldus Dion Kooijman, docent en onderzoeker van de TU Delft en samen met David Evers en Erwin van der Krabben auteur van het boek Planning van winkels en winkelgebieden in Nederland. Kooijman onderzoekt al 15 jaar de trends in het winkelvastgoed en beschrijft de grote lijnen waarlangs het winkellandschap zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. Te beginnen in de jaren ‘70 die werden gekenmerkt door schaalvergroting, meubelboulevards en grote tuincentra die aan de randen van de steden verschenen. De jaren ’80 staan in het teken van internationalisering. Grote ketens als H&M, Zara en Ikea komen naar Nederland en Ahold en C&A gaan op hun beurt naar het buitenland. Hierdoor zijn winkelstraten en winkelvastgoed ook uniformer geworden en ondanks de veelgehoorde kritiek dat alles op elkaar lijkt, blijken veel consumenten zich vertrouwd en prettig te voelen bij al die ketens. Meer recent wordt de relatie tussen leisure en retail inniger en wordt het shoppen zelf een ware vrijetijdsbesteding. Ook de actuele ontwikkeling van het internetwinkelen op de winkelmarkt komen in het boek van Kooijman, Evers en Van der Krabben uitgebreid aan bod.
De komende tijd zullen we ons oor te luisteren leggen bij een aantal experts op het gebied van winkelvastgoed uit verschillende sectoren. Van de belangrijkste inzichten zullen we natuurlijk uitgebreid verslag doen op www.gebiedsontwikkeling.nu.
