De nieuwe Omgevingswet is niet alleen iets van het Rijk

U stuurde afgelopen juli een tweet uit waarin u de Omgevingswet een geruisloze revolutie noemde. Waarom?

“Het revolutionaire is dat we in deze nieuwe wet zo veel verschillende wetten integreren en zoveel regelingen schrappen en vernieuwen. Er wordt een heel nieuw wettelijke kader gecreëerd om grote vraagstukken die in de leefomgeving spelen beter te kunnen oplossen. Het zodanig integreren van wetgeving op deze schaal – en ook nog eens over diverse departementen en verschillende sectoren heen – dat is ongekend. Het is mooi dat het afgelopen zomer met brede steun door de Tweede Kamer is gekomen. Er waren maar twee partijen tegen. Dat is knap.”

Was u verrast dat het zo soepel ging?

“We hebben veel geïnvesteerd in contacten met het veld en alle betrokkenen. Daarmee is de nieuwe wet niet alleen iets van het Rijk geworden. Het is iets wat we samen met de stakeholders hebben gemaakt. We hebben ook veel contact gehad met de leden van de Tweede Kamer. Het is mooi dat het zo’n brede steun kreeg. Het besef was er dat het huidige stelsel ingewikkeld, onoverzichtelijk en sectoraal is. De wetgeving zoals we die nu kennen is natuurlijk gemaakt op het moment dat we in grote delen van het land nog andere vraagstukken hadden dan nu.”

U schetst tijdens het Congres Omgevingswet op 11 november – dat wordt georganiseerd door de Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft - de actuele stand van zaken. De wet moet nog door de Eerste Kamer en vervolgens moet er nog van alles ondergebracht worden in die wet. Wat zijn de punten die lastig te implementeren zullen zijn?

“We gaan van 26 wetten naar één wet en van 120 Algemene Maatregelen van Bestuur naar vier. Om dat alles onder één noemer de brengen is lastig en het is veel werk. Bovendien moet er denk ik veel tijd gestoken worden in de implementatie van de wet, in de zin dat het ook moet werken. We moeten een wet zien te maken waar veel ruimte is voor eigen afweging. Als je bijvoorbeeld als gemeente die eigen afweging niet benut, dan verandert er niet zo veel. Als men zegt we moeten een omgevingsvisie maken waarbij alle bestaande strategische plannen die de gemeente, de provincie of bedrijf al heeft, dan verandert er ook niet zo veel. De wet is een middel. Het doel is een meer efficiënte aanpak van vraagstukken over de leefomgeving. Daar moet je dan ook mee gaan werken en dat betekent voor organisaties en voor mensen bij die organisaties dat ze het goed tussen de oren krijgen wat er gaat veranderen.”

Een aantal gemeentes zijn al aan het voorsorteren op deze nieuwe wet. Zijn er dingen waar deze gemeenten tegenaan zijn gelopen waarvan u zegt: dat kunnen we meteen meenemen bij de invulling van de wet?

“Het is een startfase, maar het geeft al wel wat input voor de onderliggende wetgeving. We willen naar één omgevingsplan per gemeente. Die starten met heel veel bestemmingsplannen en kennen veel verordeningen die daar iets over zeggen. Dat alles moet geïntegreerd worden. De vraag is dan ook hoe je dat proces inricht en dat is dan ook wel een discussie. Dus ga je in één keer naar zo’n omgevingsplan of ga je gefaseerd. Dat is gewoon nog zoeken. Maar daar hebben we ook nog tijd voor.”

Het congres op 11 november. U bent één van de hoofdsprekers. Waarom zou u gemeenten en andere betrokkenen aanraden om dit congres bij te wonen?

“Het is een enorme verandering. We moeten er echt op tijd mee beginnen en op tijd bij zijn. Dit congres is een goede mogelijkheid om kennis uit te wisselen. Als je er gemeente, provincie of andere betrokken organisatie pas over gaat nadenken als de wet klaar is, dan ben je echt te laat.”

Dit is deel zes en tevens het laatste deel in een serie vijf vragen aan over de Omgevingswet en het Congres Omgevingswet 2015.

Zie ook:

Vijf vragen aan Stefan van Bogget van de gemeente Veghel
Vijf vragen aan Peter Overwater, Rentmeester NVR en Grondzakenjurist
Vijf vragen aan Juul Osinga, voorzitter van Netwerk Jong Leefomgeving
Vijf vragen aan Melina Schouten, Senior jurist Gemeente Den Haag
Vijf vragen aan Esther Vos, senior jurist bij de provincie Noord-Brabant

Meer weten over het Congres Omgevingswet 2015: het programma, de voorwaarden en de sprekers? Kijk hier.

Meteen aanmelden kan ook.