Skanderbeg Square, Tirana" (CC BY 2.0) by Andrew Milligan sumo door Andrew Milligan sumo (bron: Wikimedia Commons)

Metamorfose van Tirana oogst lof en kritiek

27 maart 2020

2 minuten

Analyse De Albanese hoofdstad Tirana zit economisch en stedenbouwkundig in de lift. Zij groeit snel uit tot een succesvolle Europese stad. Maar ondanks alle positieve geluiden en internationale prijzen, is er ook kritiek. Bewoners zijn niet tevreden. Volgens Archined mist de stad een context en voelt ze leeg: voor wie is ze eigenlijk ontworpen?

Het ontstaan van Tirana

Tirana werd in 1920 hoofdstad van Albanië. Daarvóór was het een klein dorp met een paar duizend inwoners, maar dat veranderde snel. Gebouwen, infrastructuur en bruggen werden in korte tijd de grond uit gestampt. Tirana transformeerde in hoog tempo van oosters stadje tot westerse stad.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een communistische regering en dat had gevolgen voor de bebouwde omgeving. Historische gebouwen werden om ideologische redenen afgebroken. Na de val van het communistische regime in 1991 volgde een ongecontroleerde groei en planning van de stad. Hier kwam in 2000 verandering in, toen Edi Rama (voormalig kunstenaar) burgermeester werd. Hij probeerde de stad eenheid te geven door artistieke interventies en daarnaast schreef hij internationaal opdrachten uit voor nieuwe ontwikkelingen.

De huidige stad

Al deze verschillende fases hebben ervoor gezorgd dat Tirana een stad van contrasten is geworden. De toetreding tot de Europese Unie zorgde ervoor dat de stad nog meer westerse invloeden onderging. Vooral architectenbureaus uit België en Nederland ontwikkelen veel in deze stad. Dit is geen toeval, want Rama (voormalig burgermeester, nu vicepremier) is behoorlijk gecharmeerd van de grafische stijl en werkwijze van zowel Nederland als België. De vraag is alleen voor wie deze bureaus ontwerpen. Winkelcentra, wolkenkrabbers en grote projecten worden massaal gebouwd, maar zijn alleen bereikbaar voor wie bereid en in staat is geld uit te geven.

Er is een onbalans ontstaan tussen de planning van Tirana en het gebruik van de stad. Context ontbreekt en er wordt weinig rekening gehouden met het dagelijks leven van de inwoners. De stad lijkt ontworpen voor toeristen uit het westen. Er is nog geen compatibiliteit tussen economische welvaart en de dagelijkse realiteit van de inwoners. Vandaar de kritische opstelling van de hoofdstedelingen. 


Cover: Skanderbeg Square, Tirana" (CC BY 2.0) by Andrew Milligan sumo

Verder lezen op archined.nl


Cover: ‘Skanderbeg Square, Tirana" (CC BY 2.0) by Andrew Milligan sumo’ door Andrew Milligan sumo (bron: Wikimedia Commons) onder CC BY 2.0, uitsnede van origineel



Meest recent

Weekoverzicht donderdag 28 augustus door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de menselijke maat

Deze week stond de mens centraal: hoe deze de ruimte op ooghoogte ervaart in het Amsterdamse transformatiegebied Amstel III, hoe winkelgebieden heringericht kunnen worden en hoe samenwerking tussen mensen centraal staat bij dijkversterking en PPS.

Weekoverzicht

28 augustus 2025

utrechtsebaan, Den Haag door pmvfoto (bron: shutterstock)

Hoe nemen we verantwoordelijkheid voor de toekomst? Dilemma’s bij de grote verbouwing van Nederland

Hoe kunnen we in de gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordening verantwoordelijkheid voor de toekomst nemen, zonder de problemen in het heden te negeren? Peter Pelzer en Co Verdaas werken vijf dilemma’s uit die uit deze vraag voortkomen.

Uitgelicht
Analyse

28 augustus 2025

Gelderlandplein Amsterdam door Rijnboutt (bron: Rijnboutt)

De vernieuwing van winkelcentra, dit zijn de lessen om rekening mee te houden

Veel winkelcentra die de vorige eeuw zijn gebouwd, zijn toe aan vernieuwing. Frederik Vermeesch en Stella Groenewoud van bureau Rijnboutt vertellen over de vraagstukken die spelen bij het weer toekomstbestendig maken van deze gebieden.

Interview

27 augustus 2025