Zelfbouw Buiksloterham - wikimedia commons door Marion Golsteijn (bron: Wikimedia Commons)

‘Omgevingswet vraagt om balans tussen loslaten en kaders’

4 juni 2020

2 minuten

Analyse De Omgevingswet, die begin 2022 in werking moet treden, bevat verrassend weinig het woord welstand. In plaats daarvan ligt de focus op het uiterlijk van bouwwerken en de omgevingskwaliteit, twee concepten die elkaar tegen lijken te spreken in de toepassingsregels. Sarah Ros en Bas Schouten adviseren in vakblad ROm daarom gemeenten om de balans te behouden tussen loslaten en stellen van kaders.

In de gemeentelijke regels van de Omgevingswet staat dat ‘een omgevingsvergunning voor het bouwen alleen verleend wordt als het uiterlijk en de plaatsing van het bouwwerk niet in strijd zijn met redelijke eisen van welstand’. Maar doordat de regel ‘niet in strijd met redelijke eisen van welstand’ op meerdere manieren te interpreteren is, geldt voor bouwprojecten met welstandseisen straks een vergunningsplicht. Dat blijkt uit de analyse van Sarah Ros (bestuursadviseur fysieke leefomgeving en Omgevingswet) en Bas Schout (planoloog en adviseur fysieke leefomgeving en omgevingskwaliteit).

De gemeenten stellen zelf beleidsregels vast om te beoordelen of een bouwwerk aan de regels voor het uiterlijk voldoet. Dat beoordelen kan het makkelijkst door meer los te laten en gebruik te maken van de algemene regels, in plaats van welstandseisen te laten gelden. Hierdoor zijn minder vergunningsaanvragen nodig en verloopt het planproces sneller, voorspellen Ros en Schouten.

Oordelend

Naast het uiterlijk van de bouwwerken wordt ook de omgevingskwaliteit vaker genoemd. Behouden daarvan is een maatschappelijke doelstelling van de Omgevingswet. Het mooi houden van de omgevingskwaliteit vraagt alleen wel om duidelijke keuzes en kaders. Er is daarom een balans nodig tussen enerzijds loslaten en creëren van ruimte voor ontwikkelingen, en anderzijds het stellen van kaders voor behoud van de omgevingskwaliteit. 

Volgens Ros en Schouten betekent loslaten ook dat gemeenten zich niet meer kunnen verschuilen achter regels voor de keuzes die zij maken, maar dat zij vooraf in gesprek moeten met ontwikkelaars over de gewenste kwaliteit. “Een nieuw uitnodigend kwaliteitsstelsel met een vanzelfsprekende zorg voor de omgeving gebaseerd op doelen in plaats van regels. Regie op kwaliteit kan namelijk ook inspirerend en stimulerend zijn in plaats van toetsend en oordelend.”


Cover: Wikimedia Commons

Lees verder op ROmagazine


Cover: ‘Zelfbouw Buiksloterham - wikimedia commons’ door Marion Golsteijn (bron: Wikimedia Commons) onder CC BY-SA 4.0, uitsnede van origineel



Meest recent

Winterse luchtfoto van de Zaan en de nieuwe Zaanbrug bij Wormerveer door Aerovista Luchtfotografie (bron: shutterstock)

Hoe je als woningcorporatie de opgaven en kansen effectief koppelt

Veel woningcorporaties zien woningen bouwen en verhuren al lang niet meer als enige taak; allerlei maatschappelijke opgaven vragen én hebben hun aandacht. De Zaanse corporatie Parteon zoekt de oplossingen in samenhang.

Onderzoek

17 september 2025

Luchtfoto van station Zwolle gezien vanuit het centrum door Remke Luitjes (bron: shutterstock)

Rijkssturingskompas legt basis voor nationale betrokkenheid bij grote gebiedsontwikkelingen

Het Rijk maakt aanstalten om zich weer in te zetten voor concrete gebiedsontwikkelingen. Het Rijkssturingskompas, ontwikkeld door de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling, moet helpen in die ambitie.

Onderzoek

16 september 2025

Ellen van Bueren Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Esther Dijkstra)

Bestaande buurten komen er bekaaid af deze verkiezingen

Op Prinsjesdag komt columnist Ellen van Bueren met haar eigen statement, ook richting de aanstaande verkiezingen: kijk juist naar de bestaande buurten en wijken in Nederland. En verbeter daar de leefkwaliteit met groen en voorzieningen.

Opinie

16 september 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op