Aeisso Boelman door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Vakwerk gevraagd voor gebiedsontwikkeling in onzekere tijden

5 december 2022

3 minuten

Opinie Columnist Aeisso Boelman ziet de huidige moeilijke marktomstandigheden niet direct veranderen. Volgens hem kunnen partijen in gebiedsontwikkeling de pijn wel verzachten door anders samen te werken. “Te starre afspraken staan langjarig commitment in de weg.”

In mijn vorige column stelde ik dat we momenteel in een ander marktmomentum zijn aangekomen en dat niet alle partijen bij gebiedsontwikkeling zich daar al bewust van zijn. Inmiddels zien we steeds meer dat de veranderende markt ook leidt tot andere keuzes bij partijen.

Marktpartijen zijn veel selectiever in hun keuzes. Ze zijn kritisch op de inzet van eigen middelen en worstelen met het feit dat publieke partijen de ernst van de situatie nog niet altijd zien. Gemeenten beseffen soms onvoldoende dat hun investeringskracht nu echt nodig is om gebiedsontwikkelingen verder te brengen. Daarnaast volharden gemeenten in het stellen van niet-realistische voorwaarden bij gebiedsontwikkeling. Woningcorporaties zijn nog niet overal stevig in positie en maken hun keuzes soms ook nog op basis van hun ‘oude normaal’ met beperkte investeringskracht.

Natuurlijk, keuzes maken is goed. Maar helaas zien we partijen soms ook weglopen van hun verantwoordelijkheden. Dat is natuurlijk niet de bedoeling.

Bovendien weten we dat de onderliggende vraag naar woningen én alle bijbehorende functies in Nederland sterk is. Na een periode van laagconjunctuur waarin te weinig wordt gebouwd, veert deze keihard terug. We moeten dus nu al inspelen op de situatie die ná de huidige moeilijke periode komt. Oftewel: laten we langs een langere lijn naar de toekomst kijken.

Het is nodig om samen ruimte en flexibiliteit te creëren

En dat vraagt wat van onze manier van samenwerken. Samenwerken wordt weer vakwerk. Ten eerste vraagt samenwerken dat iedere partij ‘in zijn kracht komt’. Daarmee bedoel ik: het inzetten op de eigen toegevoegde waarde en het beheersen van die risico’s waar iedere partij direct zelf op kan sturen. Ten tweede vraagt samenwerken om ruimte en flexibiliteit in de zakelijke afspraken.

Gemeenten komen in hun kracht door te investeren in randvoorwaarden van gebiedsontwikkelingen. Bijvoorbeeld door stevig te investeren in infrastructuur en gemeenschappelijke voorzieningen. Gemeenten hebben hiervoor de afgelopen periode veel geld vrij gemaakt, ook met stevige hulp van de Rijksoverheid. Het kan bij gebiedsontwikkelingen ook heel logisch zijn dat gemeenten juist nu het grondexploitatie-risico naar zich toetrekken.

Marktpartijen moeten uiteraard ook meedoen. Zij staan voor een scherpe sturing op het juiste marktmomentum, het ‘door investeren’ in de juiste product-markt-combinaties en het implementeren van innovaties voor bijvoorbeeld mobiliteit en energie. Woningcorporaties komen in hun kracht met ‘door investeren’ in betaalbare producten in de sociale en de midden sector.

Langjarig commitment

Het is ook nodig om samen ruimte en flexibiliteit te creëren in de afspraken tussen de partijen bij gebiedsontwikkeling. Die ruimte en flexibiliteit maakt dat iedere partij langjarig commitment kan afgeven. Ruimte en flexibiliteit moeten in ieder geval gaan over conjuncturele veranderingen. In een continu opgaande conjunctuur zijn we dit aspect in de zakelijke afspraken helaas weer een beetje vergeten. Te starre afspraken staan langjarig commitment in de weg.

Na jaren van hoogconjunctuur staan we niet alleen voor grote ruimtelijke opgaven maar ook voor een fikse financiële uitdaging. Die situatie veranderen we niet zomaar, maar partners in gebiedsontwikkeling kunnen wel laten zien dat ze er alles aan doen om de trein samen aan de gang te houden. Daarvoor is samenwerken nodig. En dat is vakwerk.


Cover: ‘Aeisso Boelman’ (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)


Aeisso Boelman

Door Aeisso Boelman

Partner bij Fakton


Meest recent

Middeleeuws kasteel in Carcassonne, Frankrijk door Georgios Tsichlis (bron: Shutterstock)

Dor hout

Juridische spelregels zijn lang niet altijd dé spelbreker voor een succesvolle project- of gebiedsontwikkeling. Manfred Fokkema kapt wat dor hout in het alsmaar uitdijende oerwoud aan omgevings-, aanbesteding-, staatssteun- en Didam-regels.

Analyse

20 oktober 2025

Bouwplaats door Juan Enrique del Barrio (bron: Shutterstock)

De conclusie van STOER: veel positieve geluiden, maar ook nog veel onzekerheden

Het kabinet neemt de voorstellen van de adviesgroep STOER grotendeels over en dus is voorzitter Friso de Zeeuw positief gestemd. Toch moet er nog een hoop gebeuren voordat de woningbouw écht sneller en goedkoper wordt.

Uitgelicht
Nieuws

20 oktober 2025

Slachthofhuis Haarlem door Reinier Bergsma (bron: BPD)

Slachthuishof Haarlem, collectief wonen aan de basis van het stedelijk woonmilieu

Bij binnenstedelijke transformatieprojecten in de stad denken veel mensen snel aan hoge torens. Dat ze ook met veel groen, gedeelde tuinen, grondgebonden woningen en een autoluw milieu vorm kunnen krijgen, laten BPD en De Nijs in Haarlem zien.

Casus

17 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op