Onderzoek Een Vlaamse natuurorganisatie liet onderzoek doen naar de opbrengsten van investeringen in natuur. De conclusie: iedere euro die natuurherstel kost – in het geval van natuurgebied Demerbroeken – levert acht euro op. Het gaat zowel om vermeden kosten als om werkelijke opbrengsten.
Investeren in natuur is goed is voor onder meer de biodiversiteit en de gezondheid van mensen. Maar levert het ook iets op in harde euro’s? Zeker, woningen die aan ‘groen’ – en ook aan ‘blauw’ – grenzen zijn veelal meer waard dan huizen op andere plekken. Dat is leuk voor de eigenaren van die woningen, maar is er ook iets te zeggen over wat investeringen in natuur in het algemeen in gebiedsontwikkelingen opleveren?
Uit onderzoek van de Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek (VITO) blijkt dat de maatschappelijke meerwaarde van investeringen in natuur aanzienlijk is. VITO deed het onderzoek naar de opbrengst van investeringen in natuur in opdracht van het Wereldnatuurfonds en de Vlaamse natuurorganisatie Natuurpunt. Het ging specifiek om een kosten-batenanalyse voor natuurgebied Demerbroeken in Vlaams Brabant. Uit het onderzoek (pdf) blijkt volgens de onderzoekers dat iedere geïnvesteerde euro er maar liefst acht oplevert.
Hooilanden en trilvenen
Demerbroeken bestond lange tijd voor het grootste gedeelte uit hooiland en kende een aanzienlijke diversiteit aan alle mogelijke bloemen en planten, zo schrijft Natuurpunt. Toen het paard werd ingewisseld door de tractor en het gebied gedraineerd werd voor intensieve landbouw, verbosten de delen die niet voor landbouw werden gebruikt. Daarmee nam de biodiversiteit af.
Niet gemaakte ziektekosten als gevolg van een gezondere leefomgeving? 13 miljoen euro per jaar
In de afgelopen jaren is ingezet op het herstel van de natuurwaarden. Zo zijn graslanden teruggebracht, trilvenen hersteld en natuurlijke plassen gecreëerd. En er staat nog meer op stapel: de rivier krijgt de ruimte om te meanderen en er worden verhogingen in het landschap aangebracht voor de waterveiligheid in de omgeving. Bovendien wordt de grondwaterstand verhoogd.
De herstelwerkzaamheden en het beheer voor de komende honderd jaar zijn samen goed voor een geschat bedrag van 39 miljoen euro – een bedrag dat door Europese en landelijke subsidies en door enkele stichtingen en goede doelen wordt opgebracht.
Één euro is acht euro
Het goede nieuws uit het onderzoek van VITO (ook voor Nederlandse gebiedsontwikkelaars) is nu dat tegenover de kosten veel hogere opbrengsten staan. Iedere euro die in de natuur wordt geïnvesteerd, levert er maar liefst acht op. Het gaat daarbij zowel om kosten die niet gemaakt hoeven worden als om daadwerkelijke opbrengsten.
Zo wordt naar schatting jaarlijks 1,19 miljoen euro aan overstromingsschade in nabijgelegen kernen vermeden. Ook profiteert de recreatiesector van de natuurimpuls, wat extra banen oplevert (goed voor een plus van bijna 750.000 euro). Niet gemaakte ziektekosten als gevolg van een gezondere leefomgeving? De onderzoekers komen op een bedrag uit van liefst ruim 13 miljoen euro per jaar.
Daarnaast zijn er andere baten. Zo wordt jaarlijks 300 ton extra CO2 vastgelegd door natuurherstel, is er een duidelijk positief effect op de waterkwaliteit door het verwijderen van stikstof, vermindert de erosie, verbetert de waterinfiltratie en wordt er maar liefst 375.000 m³ extra water vastgehouden. Al deze in euro’s te calculeren baten leveren over een periode van 100 jaar – dezelfde termijn die geldt voor de investeringen voor aanleg en beheer – maar liefst 57 miljoen euro op. En dat los van de intrinsieke waarde van natuur.
De conclusies van VITO hebben betrekking op de specifieke situatie en interventies in Demerbroeken, de kosten en baten pakken in iedere situatie anders uit.
Zie hier de infographic van het onderzoek van VITO.
Cover: ‘De Demer, Zichem’ door Guido Vermeulen-Perdaen (bron: shutterstock)
Door Joost Zonneveld
Voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu
