200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

Betrek publieke waarden bij mobiliteit in toekomstige stad

4 november 2020

2 minuten

Onderzoek Onderzoekers van de Universiteit Utrecht waarschuwen voor veranderingen in de stedelijke mobiliteit zonder rekening te houden met publieke waarden. Een afwegingskader moet helpen om beter geïnformeerde keuzes te maken bij gebiedsontwikkelingen, zoals voor mobility as a service.

“12.000 mensen, nul auto’s.” Dat schreven media in binnen- en buitenland met gevoel voor sensatie over Merwede, een wijk die zal verrijzen in het zuidoosten van Utrecht. Merwede zal niet volledig autovrij worden, maar auto’s verdwijnen wel uit het straatbeeld en er zal voor slechts één op de drie huishoudens een parkeerplaats zijn. Ook steden als Amsterdam (Sluisbuurt) en Den Haag (Binckhorst) bouwen wijken waarin gebiedsontwikkeling samenkomt met de introductie van een autoluw mobiliteitssysteem. Zulke nieuwe ‘mobiliteitsarrangementen’ gaan vaak samen met een digitaal platform dat vraag en aanbod met elkaar verbindt.

In het debat over digitale platforms voor mobiliteit, ook wel Mobility-as-a-Service (MaaS) genoemd, wordt vaak gezegd dat ze zorgen voor moeiteloos en comfortabel reizen en een mobiliteitsaanbod dat op elk moment van de dag beschikbaar is. De vergelijking met streamingsdiensten als Netflix en Spotify is snel gemaakt.

Afwegingskader

In de studie ‘het Algoritmisch Atelier’ stellen onderzoekers Peter Pelzer, Rianne Riemens, Carolin Nast en Martijn van den Hurk van de Universiteit Utrecht niettemin vragen bij deze opvatting . “Als het gaat over de toekomst van mobiliteit zijn diverse publieke waarden van belang. Denk aan toegankelijkheid voor de hele bevolking, het effect van mobiliteit op klimaatverandering, en ook privacy die steeds meer onder druk komt te staan door digitale oplossingen”, zegt Peter Pelzer.

Daarom hebben de onderzoekers een afwegingskader van publieke waarden gemaakt. Onderzoekers en beleidsmakers kunnen dat kader gebruiken om te analyseren welke waarden in het geding zijn, deze waarden vervolgens empirisch onderzoeken en de fricties tussen verschillende waarden blootleggen. Het afwegingskader vat wetenschappelijke debatten over digitalisering en stedelijke planning en mobiliteit samen.

Beter geïnformeerd

“Dit kader hebben we vervolgens op twee manieren toegepast", vertelt Pelzer. “Ten eerste hebben we vier scenario’s ontwikkeld op basis van clusters van publieke waarden: ECO, Samen, Simpel en Travel Unlimited. Deze scenario’s schetsen een mogelijk beeld van de stad van de toekomst, bijvoorbeeld over hoe mobiliteit precies wordt vormgegeven. Ten tweede hebben we een aantal bestaande mobiliteitsexperimenten nader uitgezocht: de Sluisbuurt en Merwede in Nederland en Kutsuplus en UbiGo in Zweden.”

Pelzer: “We hopen dat het afwegingskader van publieke waarden en de scenario’s bijdragen aan een zorgvuldiger en beter geïnformeerd debat over mobiliteit in de stad van de toekomst en de rol van mobiliteitsplatforms hierin.”

De vier scenario's

200822 Scenario Eco (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Eco (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Eco (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Eco (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Eco (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Samen (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Samen (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Samen (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Samen (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Samen (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Simple (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Simple (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Simple (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Simple (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Simple (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Travel Unlimited (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Travel Unlimited (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Travel Unlimited (bedoeld en onbedoeld)

Lees hier het rapport (pdf)

Dit artikel verscheen eerder op de website van Universiteit Utrecht


Cover: ‘200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’



Meest recent

GO Zomertour 2025 door Ineke Lammers (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

GO Zomertour 2025 #6: Stadsvernieuwing moet Turkije voorbereiden op de toekomst

In de zesde en laatste aflevering van de GO Zomertour vertelt postdoc-onderzoeker Céline Janssen over stadsvernieuwing in Istanboel en de rest van Turkije. Over transformatie in een ontwikkellandschap waar de markt domineert.

Uitgelicht
Casus

2 september 2025

Heuvelland wandelroute  bij Stokhem in Zuid-Limburg door TVGD (bron: Shutterstock)

‘Landschappen van Nederland’ brengt in beeld maar (ver)oordeelt niet

Recensent Ries van der Wouden las ‘Landschappen van Nederland’, het vuistdikke boek dat in alle opzichten het standaardwerk over de geschiedenis van de Nederlandse landschappen wil zijn. Scherpe oordelen blijven daarbij achterwege.

Recensie

2 september 2025

Wouter Veldhuis Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Arenda Oomen)

Extreem geradicaliseerd door hetzelfde te blijven

Columnist Wouter Veldhuis luidt de noodklok. Wij krijgen als samenleving één laatste kans tijdens de verkiezingen in oktober, om het redelijke midden weer op te zoeken. Zijn advies: bewaar op 29 oktober vooral de rust.

Uitgelicht
Opinie

1 september 2025