200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

Betrek publieke waarden bij mobiliteit in toekomstige stad

4 november 2020

2 minuten

Onderzoek Onderzoekers van de Universiteit Utrecht waarschuwen voor veranderingen in de stedelijke mobiliteit zonder rekening te houden met publieke waarden. Een afwegingskader moet helpen om beter geïnformeerde keuzes te maken bij gebiedsontwikkelingen, zoals voor mobility as a service.

“12.000 mensen, nul auto’s.” Dat schreven media in binnen- en buitenland met gevoel voor sensatie over Merwede, een wijk die zal verrijzen in het zuidoosten van Utrecht. Merwede zal niet volledig autovrij worden, maar auto’s verdwijnen wel uit het straatbeeld en er zal voor slechts één op de drie huishoudens een parkeerplaats zijn. Ook steden als Amsterdam (Sluisbuurt) en Den Haag (Binckhorst) bouwen wijken waarin gebiedsontwikkeling samenkomt met de introductie van een autoluw mobiliteitssysteem. Zulke nieuwe ‘mobiliteitsarrangementen’ gaan vaak samen met een digitaal platform dat vraag en aanbod met elkaar verbindt.

In het debat over digitale platforms voor mobiliteit, ook wel Mobility-as-a-Service (MaaS) genoemd, wordt vaak gezegd dat ze zorgen voor moeiteloos en comfortabel reizen en een mobiliteitsaanbod dat op elk moment van de dag beschikbaar is. De vergelijking met streamingsdiensten als Netflix en Spotify is snel gemaakt.

Afwegingskader

In de studie ‘het Algoritmisch Atelier’ stellen onderzoekers Peter Pelzer, Rianne Riemens, Carolin Nast en Martijn van den Hurk van de Universiteit Utrecht niettemin vragen bij deze opvatting . “Als het gaat over de toekomst van mobiliteit zijn diverse publieke waarden van belang. Denk aan toegankelijkheid voor de hele bevolking, het effect van mobiliteit op klimaatverandering, en ook privacy die steeds meer onder druk komt te staan door digitale oplossingen”, zegt Peter Pelzer.

Daarom hebben de onderzoekers een afwegingskader van publieke waarden gemaakt. Onderzoekers en beleidsmakers kunnen dat kader gebruiken om te analyseren welke waarden in het geding zijn, deze waarden vervolgens empirisch onderzoeken en de fricties tussen verschillende waarden blootleggen. Het afwegingskader vat wetenschappelijke debatten over digitalisering en stedelijke planning en mobiliteit samen.

Beter geïnformeerd

“Dit kader hebben we vervolgens op twee manieren toegepast", vertelt Pelzer. “Ten eerste hebben we vier scenario’s ontwikkeld op basis van clusters van publieke waarden: ECO, Samen, Simpel en Travel Unlimited. Deze scenario’s schetsen een mogelijk beeld van de stad van de toekomst, bijvoorbeeld over hoe mobiliteit precies wordt vormgegeven. Ten tweede hebben we een aantal bestaande mobiliteitsexperimenten nader uitgezocht: de Sluisbuurt en Merwede in Nederland en Kutsuplus en UbiGo in Zweden.”

Pelzer: “We hopen dat het afwegingskader van publieke waarden en de scenario’s bijdragen aan een zorgvuldiger en beter geïnformeerd debat over mobiliteit in de stad van de toekomst en de rol van mobiliteitsplatforms hierin.”

De vier scenario's

200822 Scenario Eco (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Eco (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Eco (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Eco (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Eco (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Samen (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Samen (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Samen (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Samen (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Samen (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Simple (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Simple (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Simple (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Simple (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Simple (bedoeld en onbedoeld)

200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’

200822 Scenario Travel Unlimited (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020

‘200822 Scenario Travel Unlimited (onbedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’


Scenario's Travel Unlimited (bedoeld en onbedoeld)

Lees hier het rapport (pdf)

Dit artikel verscheen eerder op de website van Universiteit Utrecht


Cover: ‘200822 Scenario Travel Unlimited (bedoeld) - de Verbeeldstorm, Universiteit Utrecht 2020’



Meest recent

Skyline van Taipei in Taiwan door AaronChenPS2 (bron: Shutterstock)

Wie heeft het voor het zeggen in de stad?

Cinco Yu onderzocht hoe de combinatie van stedelijke transformaties en participatie uitpakt in Taipei. Het instrument van de ‘Inclusive Radar’ kan helpen om participatie meer te laten zijn dan een plichtmatig vinkje.

Onderzoek

3 oktober 2025

Weekoverzicht donderdag 2 oktober door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Dit was de week van de huisjes

Deze week ging het op Gebiedsontwikkeling.nu veel over huisjes. Oude in bestaande wijken, nieuwe in Stockholm (van hout bovendien) en heilige die een rol spelen bij de verkiezingen (en misschien wel omver moeten).

Weekoverzicht

2 oktober 2025

Kanaleneiland Utrecht door Teun van den Ende (bron: Teun van den Ende)

Erfgoed en leefbaarheid: lessen voor de wijkaanpak?

Onderzoeker Teun van den Ende ging in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heel Nederland door om het antwoord te vinden op de vraag: welke rol speelt cultureel erfgoed voor de leefbaarheid van een wijk?

Uitgelicht
Onderzoek

2 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op