Go column cover 2

De zelfvoorzienende parasiet

31 oktober 2018

2 minuten

Opinie “Lincolnpark moet de circulaire wijk van de toekomst worden. Een wijk die een voorbeeld is voor andere wijken en zichzelf kan vernieuwen”, zo meldt de website over deze gebiedsontwikkeling, waarvan deze maand een marktconsultatie plaatsvond.

De circulaire economie richt zich op het vermijden van ‘maagdelijke materialen’ en afval door het sluiten van kringlopen. Het gesprek daarover richt zich steevast op – demontabele en herbruikbare - materialen en producten, waarbij de grotere schaal gauw uit het oog verloren wordt.

Zie daar de schaalparadox in de circulaire economie. Want Lincolnpark breekt juist op grote schaal maagdelijke materialen aan: het wordt gebouwd in een weiland in de Haarlemmermeer.

Op de middelbare school heeft iedereen geleerd over de wet van behoud van energie en de wet van behoud van massa. Dat betekent dat de wereld op atomair niveau altijd al circulair is. Hoe verder je van deze atomaire schaal blijft des te groter is het effect van de circulaire economie. Fijn als bouwpuin opnieuw gebruikt wordt. Nog beter als je een heel kozijn of deur een tweede leven kan schenken. Maar het sorteert pas echt effect als een gebouw een nieuwe bestemming vindt of zelfs een hele wijk of havengebied opnieuw wordt uitgevonden. Op deze manier ontstaan er geen waste-lands en worden minder maagdelijke materialen en gebieden aangesproken. Tabula scripta in plaats van tabula rasa; een nieuwe laag in plaats van een nieuw begin. Zo bezien zijn de pakhuizen van Prinseneiland in Amsterdam heel wat circulairder dan het Lincolnpark.

Lincolnpark staat niet op zichzelf. Neem ReGen Village, een “zelfvoorzienende woonwijk” in Almere Oosterwold. Deze nog te bouwen community wekt haar eigen elektriciteit op, zorgt - deels - voor haar eigen voedsel en is niet aangesloten op het riool of drinkwaternet. Prima. Maar men vergeet erbij te vertellen dat het in the middle of nowhere van Flevoland ligt. Geen supermarkt, basisschool of fatsoenlijke baan op fietsafstand te bekennen. Toekomstige bewoners van dit buurtje zijn volledig autoafhankelijk. Niet voor niets heet het plan ook wel Tesla eco-village.

Het is een zelfvoorzienende parasiet. Die zichzelf lijkt te bedruipen, maar als je beter kijkt, voor een aardig leven volledig teert op grote rijksinvesteringen in snelwegen en voorzieningen elders. Kortom een energieslurper op vruchtbare landbouwgrond, gesponsord door de belastingbetaler.

Het zal best eens nodig zijn om maagdelijke gebieden voor de verstedelijkingsopgave aan te wenden, maar noem het dan niet circulair of zelfvoorzienend. Dat is als uitgebreid juichen bij je tegendoelpunt als je met 10-0 achterstaat.


Cover: ‘Go column cover 2’


Daan Zandbelt

Door Daan Zandbelt

Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving en partner bij De Zwarte Hond, een ontwerpbureau voor architectuur en stedenbouw in Rotterdam.


Meest recent

Billboard Vertoning van Politieke Partij Posters 2025 door Milos Ruzicka (bron: Shutterstock)

De schijn bedriegt: politici zijn het bij woningbouw over veel zaken wél eens

Wie verkiezingsdebatten kijkt, denkt al snel dat politici het werkelijk overal over oneens zijn. Maar die schijn bedriegt, aldus Inge Janse, voormalig hoofdredacteur van Gebiedsontwikkeling.nu. “Dus er is hoop, lieve mensen!”

Opinie

29 oktober 2025

Zwolle, Onder de Bogen en Kraanbolwerk door M. Oosterhuis (bron: RCE)

Erfgoed en verdichting: de kennis wordt geordend

Met een verzameling van instrumenten, publicaties en praktijkvoorbeelden in een ‘gereedschapskist’ probeert de RCE professionals te helpen bij een ‘erfgoedinclusieve’ aanpak van de verdichtingsopgave. RCE-adviseur Lotte Zaaijer licht toe.

Interview

29 oktober 2025

Annius Hoornstra Column Cover door Esther Dijkstra (bron: Illustratie Esther Dijkstra, bewerkte foto Patrick van den Hurk)

Stemadvies: kies zelf voor ambitie en samenwerking

Een dag voor de verkiezingen komt columnist Annius Hoornstra met een stemadvies. Niet voor een stem op partij X of politicus Y, maar voor de professionals in het vakgebied. “Zet zelf je kruisje in een kwadrant op de assen ambitie en samenwerking.”

Opinie

28 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op