Klimaatadaptieve nieuwbouw in Boszoom, Pijnacker door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr)

Marktpartijen: overheid, betrek ons eerder bij klimaatadaptief bouwen

11 februari 2021

3 minuten

Onderzoek Klimaatadaptief bouwen is vooral nog een publieke opgave. Niet omdat marktpartijen weigeren mee te doen, maar omdat ze niet of niet voldoende betrokken worden. Dat is de conclusie van onderzoek door het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Veel marktpartijen, en aannemende bouwbedrijven in het bijzonder, hebben het gevoel dat ze afvinklijstjes meekrijgen als er bouwprojecten van start gaan. Dat is een van de opvallende bevindingen in het begin februari verschenen rapport ‘Klimaatadaptatie in bouwprocessen’, dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Relatief laat stadium

De onderzoekers keken hoe klimaatadaptieve thema’s (bijvoorbeeld hitte, droogte en neerslag) nu al toegepast worden in de bouwpraktijk en wat de overwegingen zijn waarom juist deze maatregelen worden toegepast. Voorbeelden van ‘bekende en vaak toegepaste maatregelen’ zijn onder andere de blauwe en groene daken, groene gevels, verwijderen van verharding, verbreden van het oppervlaktewater en de aanleg van een waterberging.

De belangrijkste conclusie van het onderzoek is echter niet van inhoudelijke aard. Uit de verschillende gesprekken met private partijen blijkt dat zij vooral twijfelen aan de mate van verantwoordelijkheid voor de klimaatadaptieve opgave. Voor het gevoel van de bouwers ligt die nog veel bij de overheid. Wanneer de bouwer of ontwikkelaar wordt betrokken in het proces, is het vaak al niet meer mogelijk om met een eventuele slimmere, betere of goedkopere oplossing te komen, stellen zij. De onderzoekers concluderen dat uit de gesprekken met overheden blijkt dat "inderdaad vaak pas in een relatief laat stadium de markt betrokken wordt".

Puur winstbejag

De marktpartijen willen daarom eerder meedoen, maar daarvoor moeten nog wel een aantal belemmeringen weggenomen worden. Zo leeft er binnen de overheid veel angst voor de risico’s op fouten in het aanbestedingstraject, is er angst voor complexiteit in het proces en spelen er vaak wederzijdse vooroordelen. “Overheidspartijen verdenken marktpartijen van puur winstbejag, terwijl marktpartijen op hun beurt wantrouwend richting overheden kijken als zijnde inefficiënte en trage bureaucratieën die zo veel mogelijk ambities willen realiseren met zo weinig mogelijk uitgaves richting de bouwsector”, concluderen de onderzoekers.

Zij adviseren om snel bruggen te slaan. Het (eerder) betrekken van marktpartijen (en hun kennis) verkleint het spanningsveld tussen enerzijds het belang van gebiedsspecifiek maatwerk en anderzijds het nut van eenduidigheid en versimpeling. Marktpartijen kunnen namelijk met de slimmere, betere en goedkopere oplossingen komen.

Onderhoudskosten

Tegelijkertijd heeft de rijksoverheid een verkenning uitgevoerd naar de praktische implementatie van klimaatadaptatie en de klimaatadaptieve maatregelen in de bouw: welke maatregelen zijn al beschikbaar en welke kennis is er over die maatregelen? De onderzoekers concluderen dat het vooral nog ontbreekt aan één overzicht van alle belangrijke gegevens die horen bij de verschillende maatregelen. Want wat zijn de beheer- en onderhoudskosten? Wanneer kan een maatregel juist wel of niet ingezet worden? En zijn er speciale omstandigheden waar rekening mee gehouden moet worden zodat maatregelen effectiever kunnen worden ingezet?

Als de antwoorden op deze vragen duidelijk zijn en het totale overzicht wel beschikbaar is, kan er volgens de onderzoekers veel sneller worden gehandeld. De wil om dat te doen, is er namelijk bij alle partijen al. 

Lees het onderzoek ‘Klimaatadaptatie in bouwprocessen’ en het overzicht 'Maatregelen klimaatadaptief bouwen' op de website van het ministerie.


Cover: ‘Klimaatadaptieve nieuwbouw in Boszoom, Pijnacker’ door Nanda Sluijsmans (bron: Flickr) onder CC BY-SA 2.0, uitsnede van origineel


Jasper_monster_sandervanwettum door Sander van Wettum (bron: SKG)

Door Jasper Monster

Waarnemend hoofdredacteur Gebiedsontwikkeling.nu


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op