GO Drone: Rotterdam de hoogte in

22 juni 2017

4 minuten

Nieuws In 2030 heeft Rotterdam er zo'n 60.000 inwoners bij. Ruim een derde hiervan zal in het stadscentrum wonen. De algemene gedachte heerst dat als er meer mensen in de stad willen wonen, de stad beter omhoog kan groeien dan verder opzij. Zo wordt hoogbouw vaak ingezet als middel om hoge stedelijke dichtheden te bereiken. Op zaterdag 17 en zondag 18 juni vonden de architectuurdagen in Rotterdam plaats op het Wijnhaveneiland, ook wel het Maritiem District genoemd, en op de Wilhelminapier. In beide gebieden zegeviert de hoogbouw. De skyline van Rotterdam krijgt er dus een paar wolkenkrabbers bij, maar is dat de enige manier om in de bestaande stad bij te bouwen?

De stad is in trek
Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er in het centrum van Rotterdam zo’n 90.000 mensen. Op dit moment telt het centrum van Rotterdam ongeveer 33.000 inwoners en kent de stad een bevolkingsdichtheid van ongeveer 8.000 inwoners per vierkante kilometer. Ter vergelijking, Manhattan New York heeft een bevolkingsdichtheid van bijna 26.000 inwoners per vierkante kilometer. De stadsdriehoek van Rotterdam kent een relatief hoog percentage publiek toegankelijk oppervlak (63%) en een hoog percentage onbebouwd oppervlak (70,5%); tel daar de 150 voetbalvelden aan platte daken bij op en je hebt een aardige verdichtingsmogelijkheid in deze naoorlogse stad. De ambitie van Rotterdam om in 2030 zo’n 55.000 centrumbewoners te hebben is niet zo onvoorstelbaar. 

Het aantal bouwplannen in de stad neemt snel toe. Duizenden woningen worden toegevoegd aan locaties in en rondom het centrum met projecten zoals Bright, Rotta Nova, Fenixloodsen, de Nieuwe Admiraliteit, Coolhaven, Westewagenstraat, torens op en rond het Wijnhaveneiland, Cool en rond de Kruiskade. Maar ook het aantal kleine invulprojecten, vaak vanuit kleine nieuwe ondernemers geïnitieerd, stijgt. Deze vaak bijzondere projecten laten de kwaliteit en diversiteit van de wijken toenemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de lofts van Moervast in Crooswijk (Rakstraat), de Noordsingel Lofts van New Industry aan de Noordsingel en de diverse 'gaatjes vullen'-projecten zoals die aan de Pannekoekstraat. Maar ook de transformatieprojecten zoals de ombouw van de Noordsingelgevangenis en het Zuiderziekenhuis leveren een bijdrage aan de stijging van het aantal inwoners. (RTM-XL)

Van haven naar hoogbouw
Het Maritiem District en de Wilheminapier zijn voorbeelden van herontwikkeling van twee voormalige havengebieden langs de Maas. In het Maritiem District ontstonden ooit de eerste binnenhavens van de stad. Het stadsdeel staat nu weer volop in de belangstelling. Met veel nieuwe bouwprojecten op de planning zal dit gebied de komende jaren compleet van uiterlijk veranderen.

De Wilheminapier is inmiddels al 30 jaar in herontwikkeling en veranderd van havengebied op Zuid tot onderdeel van het Rotterdamse centrum. Maar zoals kenmerkend voor Rotterdam, is ook de Wilhelminapier nog niet af. De wolkenkrabbers rijzen op uit de resterende stukken grond en pakhuizen worden opgetopt. 

Rotterdamse daken
Deze maand vonden tevens de Rotterdamse dakendagen plaats in de havenstad. Hierbij komt de vraag naar voren welke rol deze daken kunnen vervullen bij het verdichten van de stad.

In lijn hiermee heeft de BNA de ontwerpstudie ‘Licht verdicht – optoppen van bestaande gebouwen in stadscentrum Rotterdam’ uitgevoerd, waarbij een drietal locaties in de binnenstad van Rotterdam verkend zijn op basis van ontwerpend onderzoek. Het optoppen van bestaande gebouwen kan een bijdrage leveren aan het doel van de gemeente Rotterdam om meer woningen toe te voegen aan het centrum van de stad. Het onderzoek wijst uit dat veel van de naoorlogse gebouwen in het centrum een draagconstructie hebben die het mogelijk maken het gebouwen op te toppen en bovenop het bestaande gebouw functies toe te voegen. (BNA)

Verdichting versus intensivering
Om de discussie over binnenstedelijke woningbouw en verdichting op gang te brengen, maakte architectenbureau De Zwarte Hond een waar Verdichtingsspel waarmee ontwikkelaars, ontwerpers en overheden verdichting kunnen onderzoeken.
Het verdichten van de stad in de vorm van glazen torens kent niet alleen maar lof. Zo stelt architectuurcriticus Justin Davidson dat deze torens een negatieve invloed hebben op het leven in de moderne stad. Er ontstaat volgens Davidson een karakterloze stad, waar de kleur en textuur van de gebouwen verdwijnt, waardoor het aangename karakter van de stad verdwijnt.
Het bouwen in de hoogte waardoor je hogere stedelijke dichtheden bereikt, draagt in theorie bij aan de levendigheid op straat. Maar of dit in werkelijkheid ook zo uitpakt stelt de winnaar van de MCD scriptieprijs 2017 ter discussie. Hiermee komt het vraagstuk van het verschil tussen verdichten en intensiveren aan het licht.
Van belang is de vraag of Rotterdam met al haar verdichtingsplannen ook een levendige en leefbare stad zal zijn.

Bronnen: www.rtm-xl.nl, www.bna.nl, www.dearchitect.nl, www.ted.com


Cover: ‘GO Drone: Rotterdam de hoogte in’


Hedwig

Door Hedwig van der Linden

Onderzoeker Leerstoel Gebiedsontwikkeling TU Delft - H.vanderLinden@tudelft.nl


Meest recent

Participatie bij een grote verbouwing door Natalya Kosarevich (bron: shutterstock)

Participatie bij een grote verbouwing

De grote verbouwing van Nederland is niet gebaseerd op een eenmalig groots en meeslepend besluit, aldus Co Verdaas. Het is een proces van vele kleine en grotere besluiten. Hoe moeten dan de spelregels rondom participatie worden opgesteld?

Analyse

8 oktober 2025

Het team achter Huis van de Toekomst bestaat uit kunstenaars, professionals en buurtbewoners door Havensteder (bron: Huis van de Toekomst)

De urban curator als noodzakelijke verbinder in de lokale energietransitie

Een van de meest veelbelovende scenario’s voor de energietransitie is de overgang naar duurzame, lokaal opgewekte en gedeelde energie. Dat is echter een lastig traject. Kan de ‘urban curator’ helpen als verbinder?

Onderzoek

7 oktober 2025

De passende spelregels voor gebiedsontwikkeling door Esther Dijkstra (bron: Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling)

Tussen samenhang en sectoren: de passende spelregels voor gebiedsontwikkeling

In het openingsartikel van de nieuwe Gebiedsontwikkeling.krant proberen Marlon Boeve, Co Verdaas en Tom Daamen tot de juiste spelregels voor gebiedsontwikkeling te komen door te focussen op de eeuwige strijd tussen ‘samenhang’ en ‘sectoren’.

Uitgelicht
Analyse

7 oktober 2025

Uw gastbijdrage op GO.nu: Over gastbijdragen

Uw gastbijdrage op GO.nu

Wij staan open voor bijdragen uit wetenschap en praktijk. Wij moedigen auteurs aan hun kennis en ervaring te delen.

Over gastbijdragen
Uw project toevoegen: Ga naar de GO-Projectenkaart

Uw project toevoegen

Wilt u graag een gebiedsontwikkeling toevoegen aan de GO-projectenkaart? Vul dan via onderstaande link het formulier in.

Ga naar de GO-Projectenkaart
Uw organisatie bij de SKG: Ga naar de SKG-website

Uw organisatie bij de SKG

Uw organisatie aansluiten op het netwerk van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling? Neem dan contact op.

Ga naar de SKG-website
Uw bijeenkomst in de agenda: Neem contact op

Uw bijeenkomst in de agenda

U kunt uw gebiedsontwikkeling-gerelateerde evenement aankondigen via onze agenda door contact op te nemen met de redactie.

Neem contact op